nienie ludności, to musimy uznać wybitnie przemysłowy charakter tej dzielnicy. Nie rolnictwo już bowiem, lecz górnictwo, przemysł i handel są dla większej części ludu środkami zarobku i utrzymania. W cyfrach stosunki przedstawiają się jak następuje:
| w r. 1882 | w r. 1895 | |||
| Liczba mieszkańców wynosiła Żyło z rolnictwa osób „ z przemysłu „ z handlu Było czynnych wogóle osób Było czynnych w rolnictwie „ „ w przemyśle „ „ w handlu |
1,432,836 687,436 505,001 95,406 501,681 288,000 184,464 29,217 |
(55%) (23%) (5%) |
1,664,161 634,463 698,255 126,418 570,287 278,363 247,800 44,118 |
(49%) (37%) (7%) |
Od r. 1882 do ostatniego spisu stosunki przesunęły się więc na niekorzyść rolnictwa. W r. 1895 już na 278,363 osoby, zarabiające na swe utrzymanie przez pracę na roli, było 291,918 zarobkujących w przemyśle i handlu, a nadto widzimy, że rodziny osób pracujących w przemyśle i handlu są liczniejsze, niż rodziny rolnicze. Przemysł i handel dostarczał środków do życia 824,673, a rolnictwo już tylko 634,463 mieszkańcom Górnego Śląska, i nie trudno przewidzieć, że stosunki zmienią się z czasem jeszcze więcej na niekorzyść rolnictwa.
Z zawodów przemysłowych zatrudnia na G. Śląsku najwięcej rąk górnictwo, a mianowicie 92,673 osoby (w r. 1895). Drugie miejsce zajmowało budownictwo (37,112 osób), trzecie wyrób, odzieży, obuwia, pranie i t. p. (30,595), czwarte wyrób środków spożywczych (20,125), piąte fabryki metalowe, oprócz fabryk maszyn, (17,879), szóste kamieniołomy, huty szklane i t. p. (15,276 osób). Następują: wyroby drzewne (11,708 osób), przędzalnictwo i tkactwo (9,206), wyrób maszyn i aparatów (5,289), przemysł chemiczny (2,001), wyroby skórzane (1,997), wyrób papieru (1,801). Inne zawody przemysłowe dostarczają zatrudnienia znacznie mniejszej już liczbie robotników.
W handlu towarami i w bankach było w r. 1895 zatrudnionych 19,908 osób, w komunikacyi 13,806, w hotelach, oberżach i t. d. 10,290, wreszcie w zakładach ubezpieczeń 116 osób.
