Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/475

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

chodzie w pobliżu rz. Baryczy, znajdują się wielkie grupy jezior, rozdzielone wzgórzami Międzyborskiemi. W pobliżu grupy wschodniej jezior leży miasto powiatowe Syców (po niemiecku Polnisch albo Gross Wartenberg), nad torem wrocławsko-oleśnicko-kępińskim. W r. 1900-ym naliczono tam 2,381 mieszkańców. Jeszcze mniejsze są dwa inne miasteczka powiatu: Międzyborz (Neumittelwalde) wśród wzgórz na północnym zachodzie i Twardagóra (Fastenberg) nad granicą zachodnią.
Wszystkie inne powiaty obw. regenc. Wrocławskiego, są, jak już zaznaczono, zupełnie zniemczone. Znajdujemy wprawdzie wszędzie jeszcze Polaków, tu i owdzie nawet nie przychodnich, lecz szczątki ludności tubylczej, ale jest ich conajwyżej 2% ogólnej liczby mieszkańców. Najliczniejsi stosunkowo jeszcze są Polacy w powiatach graniczących z W. Ks. Poznańskiem, a więc: Milickim (Militsch), Gurowskim (Guhrau), Głogowskim (Glogau), należącym już do obw. regencyjnego Lignickiego, dalej zaś w powiatach, otaczających miasto Wrocław, a więc Wrocławskim wiejskim, Trzebnickim, Oleśnickim, Nowotarskim (Neumarkt) i Świdnickim (Schweidnitz). Są to jednak już posterunki zupełnie stracone, o których odzyskaniu przez ludność polską w danych warunkach mowy być nie może. Odstąpimy więc od szczegółowego opisu tych ziem. Zatrzymamy się tylko przy Wrocławiu, jako stolicy całego kraju i mieście, w którem ludność polska jest stosunkowo liczna (przeszło 8,000 dusz).
Wrocław leży wśród rozległej równiny po obu stronach Odry, która w tem miejscu, przyjąwszy Olawę, rozszczepia się na dwa ramiona, tworząc parę wysepek, gdy ramie trzecie, martwe, zwane „Starą Odrą“, okrąża miasto na północy. Początki jego giną w mrokach przeszłości. Niewątpliwie istniała tam osada od niepamiętnych czasów. Około r. 1000 występuje Wrocław już jako stolica ziemi śląskiej i stolica biskupów śląskich. Później, w epoce działów, był stolicą księstwa udzielnego. Z tych czasów utrzymała się do tej pory wielka liczba pięknych gmachów urzędowych, kościelnych i prywatnych. Otaczają one zwłaszcza wielki Rynek, z którego pośrodku wznosi się starożytny piękny ratusz z wieku XIV, w stylu gotyckim. W gmachu tym, pełnym pamiątek historycznych, odbywały się zjazdy książąt śląskich. Z innych gma-