Strona:Opis ziem zamieszkanych przez Polaków 1.djvu/464

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

południowemu wschodowi, wśród wzgórz, nad brzegiem Kłodnicy, Ujazd, z wspaniałym zamkiem (2,348 mieszk.). Ani Ujazd, ani Leżnica nie posiadają związku kolejowego, leżą jednak w pobliżu torów: pierwszy — kozielsko-gliwickiego, drugi — opolsko-bogumińskiego.
W Górach Chełmskich opuszczamy dość jednolitą, lekko tylko sfałdowaną, piasczystą na ogół równinę wyżyny śląskiej, a wstępujemy w kraj, nie górzysty wprawdzie, ale urozmaicony pod względem powierzchni i gleby i bogaty w różnorodne skarby mineralne. Gdy w północnej części Górnego Śląska miejscami tylko można spotkać się ze skrawkiem gleby urodzajnej, nadającej się

Kaplica grobu Ś-tego w Raciborzu.

do uprawy więcej wymagających roślin, niż żyto i kartofle, w części południowej obszary takie występują częściej, bywają rozleglejsze, chociaż na ogół gleba po prawej stronie Odry jest daleko gorsza, niż po lewej. Natomiast wyżyna po prawej stronie Odry odznacza się wielką obfitością cennych kopalin, począwszy od węgla i żelaza, a kończąc na rozmaitych rodzajach kamieni, używanych w budownictwie i przemyśle. Cenne pokłady zalegają większą część całego południowego obszaru G. Śląska, ale są dotąd wyzyskiwane tylko na małym obszarze, tam, gdzie dobywanie minerałów jest ułatwione ich położeniem tuż pod pwierzchnią.