Strona:Opis powiatu jasielskiego.pdf/583

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Zamek Golesz był środkowym punktem kompleksu dóbr klasztoru tynieckiego, leżących nad rzekami, Białą, Ropą i Wisłoką. Na czele grodu stał starosta, jako urzędnik opacki, a w czynnościach zastępował go burgrabia, któremu pomagał pisarz zamkowy, (notarius). Spis tych starostów i burgrabiów zamkowych z czasów 15. i połowy 16. wieku posiadamy prawie w zupełności[1].
Golesz był nietylko stolicą administracyi rozległych dóbr klasztornych, ale także miejscem zbornem dla sił zbrojnych, które opat był obowiązany wystawić na każde pospolite ruszenie. Również gród ten był siedzibą najwyższego sądu prawa niemieckiego, zwanego także sądem leńskim dla sołtysów Kołaczyc, Krajowic, Brzysk, Kłodawy, Ujazdu, Wróblowej, Lipnicy, Brył, Bączalu, Warzyc, Bierówki, Chrząstówki, Niepli i t. d.

Głośny był napad Węgrów w r. 1474. Zdobyli oni wtenczas miasto i zamek Żmigród i spustoszyli całą okolicę, gdyż zniszczyli miasta: Dębowiec, Jasło, Kołaczyce, Brzostek, Frysztak, Duklę, Pilzno. Nie zdołali tylko zdobyć miasta Krosna i zamku Golesza[2]. Zdaje się jednak, że zamek ucierpiał wiele, gdyż Długosz wspomina, że zamek ten, za czasów opata Macieja, był spustoszony, lecz za rządów Andrzeja Oszka, bezpośrednio po nim następującego, został odbudowany[3]. Maciej ze Skawiny był opatem od r. 1448, za czasów Kazimierza Jagiellończyka i Zbigniewa, kardynała. Andrzej Oszko Rawita, rozpoczął urząd opacki w r. 1477, również za czasów Kazimierza Jagiellończyka i biskupa krakowskiego, Jana Rzeszowskiego. Później zamek Golesz pozostawał w spokoju i był aż do czasów austryackich własnością opatów tynieckich i był siedzibą

  1. Starostowie (capitanei) Chebda 1407, Mścisław (1420—1425), Piotr Kostrzecki (1449—1465), Piotr Żarnowiecki (1473—1475), Michał Dąbieński (1477), Bartłomiej Wiśniowski 1485, Piotr Gniady z Zabierzowa 1486, Mikołaj Piotrowski 1499, Jan Strzemień 1545. Burgrabiowie: Mikołaj ze Sławęcina 1407, Mikołaj Chrąst 1418, Zygmunt 1420, Mikołaj Chronowski 1511, Jan Strzemień (1527—1545), Jakób Baranowski 1546. Pisarz: Augustyn z Lincza 1488.
  2. Długosz. Dziejów polskich ksiąg 12. Kraków. 1870. T. 5. str. 564
  3. Liber benefic. T. III. str. 207.