Strona:Opis powiatu jasielskiego.pdf/581

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

po prawej stronie znajdowała się, jakby jakowa komórka, mająca 4·8 m. długości a 1·8 m. szerokości. Być może, że to było mieszkanie dla odźwiernego.
Nie wiele przeto o samej budowie i rozkładzie poszczególnych ubikacyj zamkowych można powiedzieć. Trzebaby wpierw usunąć zmurszałe gruzy, a wtedy wiele szczegółów powiedziałyby biegłemu znawcy same fundamenta. Nie mając ani środków, ani też potrzebnych wiadomości do takiego dzieła przedstawiam tylko, com mógł zauważyć.
Zstępując ścieżką z góry zamkowej w kierunku Jasła, przechodzić trzeba, jakby jaką ulicą, utworzoną przez ogromne głazy. Nie może ulegać wątpliwości, że kamienie owe, a zwłaszcza większe, natura sama w miejscu tem osadziła, jak również, że położenia ich w celu obrony zamku wyzyskać nie zaniedbano. Gdyby bowiem głazy owe przydatnymi nie były, wtedy usuniętoby je w dół, by nie stanowiły zasłony dla nieprzyjaciela. Czy jednakże droga owa ręką ludzką wykuta, czy też siłami przyrody uczyniona była, sąd o tem nie do mnie należy.

U stóp góry zamkowej leży karczma i kilkanaście chat. Miejsce to nazywa się podzamcze; dawna zaś nazwa zamku Golesz, istniejąca w dokumentach, poszła w zapomnienie. Z podnóża góry zamkowej, którędy idzie rządowy gościniec, roztacza się prześliczny widok górski na dolinę Wisłoki i leżące niedaleko ujścia Jasiołki do Wisłoki, miasto Jasło. Kto i kiedy zbudował zamek Golesz, pisze prof. Węgrzyński[1] niewiadomo zupełnie; położenie jednak miejsca wyraźnie wskazuje, że zamek ten miał za zadanie obronę doliny rzecznej, zwężonej w tem miejscu, nad którą panuje góra zamkowa. Z analogii położenia innych różnych grodów, których ruiny na górach nadrzecznych wszędzie spotykamy, wynika, że zamek Golesz był również takim grodem stróżowym. Ponieważ budowa zamków, pisze profesor Węgrzyński, należała do prastarego systemu obrony dolin rzecznych, jako jedynych szlaków komunikacyjnych w pierwotnych czasach Polski, pokrytej puszczami

  1. W. Węgrzyński: Golesz czyli Podzamcze i Jasło. Szkic monograficzny. Jasło 1904.