Strona:Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski.pdf/7

Bierut) jest, mimo rozlicznych i istotnych zmian, na tyle jednak oczywista, iż nie ma żadnych przeciwwskazań, aby także lata 1944-1952 objąć nazwą, która miała przetrwać kilka dziesięcioleci.
 Choć skrót PRL miał charakter oficjalny i używany był także w dokumentach państwowych, z czasem — a coraz powszechniej od połowy lat siedemdziesiątych — w wypowiedziach mniej lub bardziej zdeklarowanych przeciwników systemu nabrał znaczenia pejoratywnego, a nawet obraźliwego. Przejawiło się to np. w pojawieniu się rzeczownika (w rodzaju męskim) „peerel”, co w mowie osiągano dzięki odpowiedniej intonacji (przez nierozdzielanie spółgłosek „pe”-„er”-„el”, ale zlewanie ich w jedno słowo — „peerel”). Użycie go stało się na tyle oczywiste, iż np. Michał Głowiński, świetny analityk języka propagandy komunistycznej, tytułując jedną ze swych książek „Peereliada”, nie uważał nawet za konieczne objaśnić pochodzenia tego ironicznego neologizmu. W prasie i wydawnictwach oficjalnych stosowano często takie określenia jak „Polska Ludowa” czy „Polska socjalistyczna”. Nie przeprowadziłem badań nad ich zasięgiem, ale w wydawnictwach opozycyjnych z całą pewnością ich nie używano, a jeśli już, to niemal zawsze z ironicznym dystansem, co zaznaczano cudzysłowem.
 Po 1989 r., w znacznym stopniu w związku z licznymi inicjatywami dekomunizacyjnymi i polemikami wokół oceny minionej epoki, wywołana została debata nad nazwą państwa polskiego — przed i po 1989 r. Pojawiły się m.in. propozycje, aby przywrócić obowiązywanie konstytucji z 1935 r., a więc restytuować wprost II Rzeczpospolitą, co było jednak praktycznie niemożliwe poza sferą czysto symboliczną (jak przekazanie do kraju insygniów Rzeczypospolitej przechowywanych w Londynie, co nastąpiło po wyborze Lecha Wałęsy na urząd prezydenta). Stosunkowo szybko przyjęło się dla ustroju rodzącego się po klęsce komunizmu określenie „III Rzeczpospolita”. Środowiska postkomunistyczne gwałtownie przeciwko temu protestowały, twierdząc, iż ma to oznaczać, że okres 1944-1989 traktowały jest jako „czarna dziura” w narodowych dziejach. Propo-