Strona:Obraz literatury powszechnej tom II.djvu/159

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
—   155   —
2. Małżeństwo przymuszone.
Starzec Sganarelle zamierza poślubić młodą Dorymenę, córkę Alkantora. Jego przyjaciel Geronimo napróżno usiłuje przekonać go o niestosowności tego małżeństwa; ale po rozmowie z narzeczoną Sganarelle spostrzega, że Dorymena oddaje mu swą rękę, żeby uwolnić się z pod opieki surowego ojca i prowadzić życie wesołe i swobodne. Zaniepokojony tem wyznaniem, postanawia poradzić się uczonych filozofów. Właśnie zjawia się jeden z nich, Pankracy, zarozumiały i gadatliwy pedant, arystotelik; Sganarelle nie może się z nim porozumieć, bo mu filozof nie daje nawet przyjść do słowa. Po jego odejściu zjawia się sceptyk Marfury. (Scena 8).


Sganarelle.  Mój panie filozofie, w naglącej potrzebie
Mam śmiałość udawać się po radę do ciebie
I dlategom tu przyszedł... (na stronie). Znać z jego spojrzenia,
Że słucha.
Marfury  (poważnie). Odmień, panie, ten sposób mówienia.
Filozofia nasza nakazuje ściśle
Nic zgoła stanowczego nie mieć w swym umyśle,
O każdej rzeczy mówić z pewnością zabrania,
Lecz wstrzymać sąd, nie dając stanowczego zdania.
Nie mów więc: ja przyszedłem, gdyż to mylne zdanie,
Lecz: zdaje mi się, żem przyszedł.
Sganarelle.  Zdaje się?
Marfury  Tak, panie.
Sganarelle.  Jakże mi się ma zdawać? wszak to rzecz prawdziwa!
Marfury  Kto wie? może się zdawać rzecz nawet fałszywa.
Sganarelle.  Co? toż fałsz, że tu jestem? któż temu zaprzeczy?
Marfury  To niepewna; o każdej wątpić trzeba rzeczy.
Sganarelle.  Jakto? jaż tu nie jestem? Pan nie mówisz do mnie?
Marfury  Jeśli to masz za prawdę, mylisz się ogromnie:
Zdaje mi się, że jesteś tu swoją osobą,
I jeszcze mi się zdaje, że rozmawiam z tobą,
Lecz ja nie jestem pewny, czy tak jest istotnie.
Sganarelle.  Co u kata? Pan bierzesz każdą rzecz odwrotnie!
Ale, filozofie, powiadam ci szczerze
Że w twoje: zdaje mi się bynajmniej nie wierzę.
Przystąpmy już do rzeczy: na bok owe baje.
Ja się myślę ożenić: jak to ci się zdaje?
Marfury  Ja nie wiem.
Sganarelle.  Ja ci mówię.
Marfury  Wszystko to być może.
Sganarelle.  Kocham pewną panienkę.
Marfury  Czy pewna?
Sganarelle.  Mój Boże!
Chcę na starość osłodzić życie smutne, długie;
Czy ożenić się czy nie?
Marfury  Jedno albo drugie.
Sganarelle.  Panienka młoda, piękna.
Marfury  Być może.
Sganarelle.  Cóż robić?