Strona:O autorkach polskich, a w szczególności o Sewerynie Duchińskiej.djvu/48

indywidualizmie słowiańskim, szukały ostatecznego skupienia. Te fałszywe pojęcia naukowe, rozpowszechnione na zachodzie, stały się przyczyną błędnej statystyki, wliczającéj Moskali do słowiańskiéj gromady narodów.
 Jeżeli przyjmiemy definicję pojęcia narodowości: że naród jest społeczeństwem, związanem z sobą wspólnością języka, zwyczajów, tradycji, ideii i celów historycznych, to na pierwszy rzut oka przyznać musimy, jak wielce mylił się zachód w wyobrażeniach swoich, boć wśród narodów słowiańskiego pochodzenia spotykamy tak odrębne idee, cele historyczne, tak odrębne języki, że każdy z tych narodów przedstawi się nam o silnie zarysowanym indywidualizmie, niedającym się zatrzeć, zagubić, chyba przez zabójstwo którego z nich. Śród narodów słowiańskich spotykamy te same odrębności cechy, jakie widzieć się dają śród narodów romańskich i teutońskich, a jak się różni Włoch od Francuza i Hiszpana, Niemiec od Anglika i Szweda, tak różni się Polak od Czecha, Serba i Chorwata. Jak panteutonizm i panromanizm narodowy, (nie mówię tu o możliwém państwowem połączeniu się tych narodów), byłyby ideami już nie śmiesznemi, ale szalonemi, tak śmieszną i szaloną jest idea panslawistyczna,