Wołgę. Tam ziemia lepsza. A opuszczone obszary zajmie lud prawosławny.
I ciągną na wygnanie nieszczęśliwe tłumy, nie zobaczą już ziemi ojczystej, między obcymi zginą, może zapomną wiary, a ich dzieci czy wnuki własnego języka.
Tak wysiedlono blisko 50 tysięcy rodzin litewskich i polskich. Wzmocniło się na Litwie prawosławie!
Cesarz wzmocni je lepiej, bo zniósł unję. Niewolno być unitą: kościoły unickie zabrano na cerkwie, klasztory na monastery. Ludność unicka musi przyjąć prawosławie, lub cierpieć prześladowanie i męki.
Opowiedziała to Matka Makryna, przełożona klasztoru Bazyljanek w Mińsku, która śmiała się oprzeć rozkazowi i po wielu męczarniach uciekła z więzienia, by odsłonić prawdę przed światem.
Słuchaj, ty nie wiesz, co w niewieścich duszach
Strach wstydu rodzi, brzęk bagnetów w uszach;
Nie wiesz, jak drgają wszystkie żyłki ciała,
Gdy jakie brudne słowo w uszy wpadnie.
Słuchaj, gdym pierwszy raz ja w kark dostała,
To zabrzęczały zęby tak szkaradnie —
To piekłem zemsty zawrzałam — kobieta,
Ja, Polka — pierwszy raz na rynku bita!
............
Potem dopiero tak podniosłam duszę,
Że smakowały mi prawie katusze.
Zamknięto je w ruskim klasztorze w Witebsku.
Tam nas Moskiewki, okropne czernice,
Wtrąciły wszystkie do wilgotnej jamy.
A klasztor cały był ciemny, pijacki,
Głuchy — i ciężki wszędy smród żołdacki
Łoju i skóry i prostej gorzałki
I wstrętu, który czynią zgniłe grochy;
