Strona:Nazwy ulic w Poznaniu.djvu/029

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

szej Rzeczypospolitej „Podgórzem”. Za czasów niemieckich wprowadziła się nazwa „ul. Franciszkańskiej” (Franziskanerstr.). Nazwę tę ustalono w brzmieniu polskiem 16. 6. 1919.
53. Ul. Fredry. (Nowe Miasto, centrum. Od ul. Gwarnej i Sew. Mielżyńskiego do mostu Teatralnego). Przed zniesieniem fortyfikacyj znacznie krótsza. Pierwotnie doliczana do b. ul. Berlińskiej (obecnej ul. 27 Grudnia). Po ukończeniu budowy kościoła ewangelickiego św. Pawła (1867—1869), otrzymała w r. 1870 nazwę „St. Paulikirchstrasse“, pisaną później bez dodatku „St”. W końcu roku 1919 Rada Miejska nazwała ulicę tę „ul. Fr. Ratajczaka”; Magistrat nazwy tej w tem miejscu nie akceptował i przyjął nazwę „ul. św. Pawła”. Prezydent policji ogłosił 5. 1. 1920 „ul. Pawła”. W r. 1922 przemianowano definitywnie ulicę tę na „ulicę Fredry” (ogłoszenie z dnia 13. 6. 1922).

*) Aleksander hr. Fredro, najznakomitszy komedjopisarz polski, urodził się w r. 1793, umarł 1876 r. w Galicji. Twórca licznych, w wielkiej części dotąd grywanych komedyj (Damy i huzary, Śluby Panieńskie, Zemsta, Pan Jowialski itd).

54. Ul. Gajowa. (Jeżyce, połd.-wschód. Od ul. Bukowskiej do ul. Sienkiewicza). Przejęta z gminą jeżycką 1900. Dawniej zwana „ul. Marjańską” (Marienstr.), i to do r. 1909 wraz z przedłużeniem do ul. Poznańskiej, poczem wyodrębniono część od ul. Sienkiewicza do Poznańskiej, noszącą obecnie nazwę „ul. Kochanowskiego”. Rada Miejska przyjęła w grudniu 1919 nazwę „ul. Marjańska”, gdy jej wszakże prezydjum policji nie akceptowało, ustalono 1920 nazwę „ul. Gajowa“. Nazwa przypomina małe osiedle jeżyckie „Gaj” z 19. wieku.
55. Ul. Garczyńskiego. (Wilda, połd.-zachód. Od ul. Gen. Umińskiego do Górnej Wildy). Nazwę swą otrzymała po wytyczeniu w r. 1907. Nazwa usprawiedliwiona tem, że ulica prowadzi do Zakładu Garczyńskich. W brzmieniu polskiem ustalono nazwę 16. 6. 1919 w tej samej osnowie (poprzednio Rada Ludowa przezwała ją ul. Sercanek).
Dom wybudowały Sercanki w r. 1870, niebawem wszakże zostały wydalone z Prus (1873). W końcu roku 1876 przeznaczono klasztor na Zakład Garczyńskich (Szpital im. Hrabiego Tadeusza Garczyńskiego).

*) Tadeusz Garczyński († 1864 w Wiesbadenie), syn Stefana i Anny z Skórzewskich, szambelan dworu pruskiego, hrabia od r. 1839, przebywał przeważnie w Niemczech, był żonaty z Niemką. W testamencie swym wyznaczył poważną sumę (w r. 1876 było 950 000 mk.) na założenie akademji rycerskiej, a gdyby to życzenie było niewykonalne, na szpital (przytułek) dla osób z lepszych sfer.
Ponieważ Garczyńscy należeli do najbardziej lojalnych i w części zniemczonych rodzin magnackich polskich, ustanowili Niemcy „ulicę Garczyńskiego”. Władze polskie nazwę