Strona:Mikolaja Machiawella Traktat o Ksieciu.djvu/030

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została uwierzytelniona.

dzielenie się z Wenecyanami Lombardyą, z powodu otrzymanego wejścia do Włoch, na przebaczenie, podział ten drugi, żadną potrzebą nie umotywowany, zasługuje na naganę. Zliczywszy wszystko razem, popełnił Ludwik pięć błędów: zniszczył mniej możnych, powiększył siłę jednego włoskiego panującego, przywołał do kraju bardzo potężnego cudzoziemca, nie zamieszkał w kraju i żadnych nie założył kolonij. Za jego życia wszystkie te pięć błędów nie byłyby szkodliwe, gdyby nie popełnił szóstego błędu i nie odebrał państwa Wenecyi. Nie wzmocniwszy papieża i nie przywoławszy Hiszpanów do Italii, upokorzenie Wenecyi byłoby mądrym środkiem i koniecznym; lecz skoro inne kombinacye wykonane zostały, w żaden sposób nie trzeba było dopuścić upadku Wenecyi, gdyż zamożna Wenecya zawżdy byłaby odparła czyjekolwiek napady na Lombardyę i Wenecyanie byliby na te napady jedynie pod tym warunkiem zezwolili, gdyby im kraj obiecano, zaś inni nie by-