Strona:Mieczysław Sterling - Fra Angelico i jego epoka.djvu/170

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Kompozycja fresków z Montefalco uległa wpływom opowieści o św. Stefanie z papieskiego studio.
Pejzaże jeszcze późnych dzieł wykazują pokrewieństwa z pejzażem Angelica w umiejętnem traktowaniu drzewa, jako odrębnej i indywidualnej formy.
Najciekawszym przykładem uległości Benozza są predelle do Watykańskiego obrazu „Madonna che da la cintola a S. Tomaso“. Predelle przedstawiają szereg scen z życia Marji i Chrystusa — Narodziny Marji, Ślub, Zwiastowanie, Adorację, Obrzezanie Chrystusa i Śmierć Marji. W koncepcji sceny te są naśladownictwem podobnych opowieści z obrazów Angelica. Odróżnia je przewaga ornamentu renesansowego i uwzględnienie perspektywicznych zagłębień. Zbliża nawskroś barwne traktowanie obrazów — są one wszystkie zanurzone jakgdyby w poświatę niebieską lub zielonawą. W rozbarwieniu całego obrazu Gozzoli posuwa się tak daleko, że cienie wydobywa przez zaciemnienie barwy niebieskiej lub zielonej. Np. w „Śmierci Marji“ góry są utrzymane nie w szarobrunatnym tonie prymitywów, lecz wydobyte są przez jasne i ciemne odcienie niebieskiej barwy. Brak staranności w rysunkowem wykończeniu twarzy i dłoni zanika pod przewagą barwy. Rzecby można, że Gozzoli tylko barwnem bogactwem pragnął olśnić oczy widza, rozradować nieraz ornamentem bogatym, a inne wartości za drugorzędne uważał. I ta przewaga elementu kolorystycznego wykazuje w nim typowego ucznia, który pewne cechy dzieł mistrza podniósł do przesady. Obrazki te przypominają w harmonjach niektóre sceny ze Sportellów, j. np. „Św. Komunję“ lub wnętrze kościelne na „Ofiarowanie Chrystusa w Świątyni“. Są jednak bardziej surowe, mniej sharmonizowane.
Z pośród wszystkich więc tych malarzy jedynie Gozzoli był istotnym uczniem Angelica. Cechy sztuki przejętej przeniósł on jeszcze do malarstwa Umbrii, lecz w późniejszym swoim rozwoju zatracił je: nowelista renesansowy nie mógł iść dalej śladami ostatniego malarza religijnego.