Nieodgadnionym, a godnym zaiste głębszego zastanowienia, jest ów wpływ sympatyczny, jaki góry wywiérają na całą istotę człowieka, owo namiątne przywiązanie, jakie ku sobie wzbudzają. Byt materyalny w górzystych okolicach prawie zawsze w bardzo nędznym bywa stanie. Nieznane tam wygody życia; owies, ziemniaki, len, to jedyne płody jałowéj ziemi, jedyna mozolnéj pracy nagroda. Zima tam wcześniéj nastaje niż na równinach, a jaka zima! My nawet wyobrażenia nie mamy o tych zamieciach i zaspach śnieżnych, o tych wichrach i burzach, na jakie wystawione są zagrody góralskie w głębokich dolinach, lub na wyniosłych wzgórzach pojedynczo rozrzucone i nieraz po całych tygodniach pozbawione wszelkiéj komunikacyi z sąsiadami. Z wiosną, gdy śniegi tają na górach, każdy źleb[2], każdy wąwóz zamienia się w potok, tysiące wodospadów z szumem i hukiem leci w doliny, strumienie i rzeczki wzbiérają nagle i rozrywają, zatapiają, niszczą małe pólka przygotowane pod zasiéw, a niekiedy i same zasiewy przywalają naniesionemi z gór kamieniami. Przez parę letnich miesięcy pogoda bardzo niestała, słoty, ulewy, burze, następują po sobie z małemi przerwami, a śniég w lipcu lub sierpniu nierzadkiém jest zjawiskiem w górach. Nie bywa go wprawdzie na dolinach stale zamieszkanych, ale na polanach i halach[3] w głębi gór spada obficie, leży nieraz przez kilka dni i wielką sprawia szkodę w owcach i bydle, któ-
- ↑ Babia góra, leżąca w obwodzie wadowickim w Galicyi, jest najwyższą w pasmie Bieskidów, stanowiących zachodnią część wielkiego łańcucha Karpat. Od Tatr przedziela ją szeroka dolina orawska, a te olbrzymie skaliste góry stanowią zupełnie oddzielne pasmo, nigdzie się nie łączące z Bieskidem. Mylą się więc bardzo ci, którzy Babią górę w Tatrach umieszczają.
- ↑ Tak nazywają górale każde mniejsze lub większe wyżłobienie nakształt bruzdy, którędy spływają w doliny wody źródlane, dészczowe lub śniégowe.
- ↑ Polany, są to łąki śród lasów położone. Hale, łąki alpejskie, powyżéj górnéj granicy lasów. Tak jedne jak i drugie wybornéj dostarczają paszy.
