Strona:M. Skłodowska-Curie - Promieniotwórczość.djvu/208

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.
Rozdział XIII
PROMIENIE α
§ 66. Pochłanianie. Zasięg w powietrzu. Krzywa jonizacji. Grupy promieni.

Obserwując promieniowanie substancji promieniotwórczej wysyłającej, praktycznie biorąc, tylko promienie α np. polonu[1], stwierdzamy, iż najbardziej uderzającym rysem promieniowania jest to, że ono urywa się nagle w odległości około 4 cm od źródła, co nasuwa myśl o pociskach przebiegających w powietrzu ściśle ograniczoną drogę aż do utracenia prędkości (Maria Curie). Ponadto można wykazać, że tor każdej cząstki jest prostolinijny i że wszystkie tory są równej długości; ten ostatni warunek jest spełniony, jeżeli substancja promieniotwórcza będąca źródłem promieni jest osadzona na podłożu w postaci niezmiernie cienkiej warstwy, nie pochłaniającej promieniowania w dostrzegalny sposób. Można wnioskować na tej podstawie, że wszystkie cząstki są wysyłane z jednakową prędkością i że w przejściu przez materie ich energia wyczerpuje się stopniowo w jednakowy sposób.
W celu uwidocznienia tego «zasięgu» możemy posługiwać się płytką srebrną, na której został osadzony polon; w ciemnym pokoju przysuwając powoli do źródła ekran powleczony siarczkiem cynku, stwierdzamy, że rozjaśnienie pojawia się nagle, gdy odległość miedzy ekranem a źródłem wynosi 3,9 cm w powietrzu pod ciśnieniem atmosferycznym i w temperaturze 15°.
Istnieje inna metoda, jeszcze bardziej efektowna i przejrzysta, mianowicie metoda torów mgiełkowych Wilsona. Za pomocą odpowiedniego urządzenia wprowadza się do komory promienie wychodzące z bardzo małego źródła i ograniczone do wiązki płaskiej (Irena Curie). Promienie są fotografowane na kliszy równoległej do płaszczyzny wiązki. Otrzymany obraz ma wygląd wachlarza utworzonego z prostolinijnych torów wybiegających ze źródła i mających w przybliżeniu jednakową długość (tabl. VII rys. 1 i tabl. VIII rys. 1).

W celu badania stopniowej absorpcji promieni α w powietrzu Bragg i Kleeman zastosowali następującą metodę: wiązka promieni α, wybiega-

  1. W większości przypadków można zaniedbać słabe promieniowanie γ polonu.