Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/86

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Tontynowy wł. system, ubezpieczenie grupy osób na życie w ten sposób, że ubezpieczeni, pozostający przy życiu, dzielą pomiędzy sobą udziały zmarłych ubezpieczonych.

Tonzura, łć., wygolone kółko na głowie księży, jako znak przyjęcia święceń (fig.).

Toń, miejsce głębokie w rzece, jeziorze albo w morzu; głębia wodna, topiel, odmęt, przepaść; miejsce, gdzie rybacy zarzucają sieci; otwór, zrobiony w tym celu w lodzie; taka ilość ryb, jaką wyciągniono za jednym zarzuceniem sieci; ostatnia t. = groźne niebezpieczeństwo, zaguba.

Topa, wymurowany półkolisty pagórek, jako pomnik do przechowania relikwji buddyjskich, stupa.

Toparchja, gr., namiestnictwo, zarząd prowincją, zamkami.

Topaz, gr., kamień szlachetny przezroczysty, najczęściej żółtawego lub czerwonawego koloru.

Topazowy, gr., wyrobiony z topazu a. z topazem.

Topiciel, człowiek, który coś topi, roztapia, roztapiacz, roztopiciel.

Topiczny, gr., miejscowy, zastosowany do miejsca: t-e środki.

Topić, pogrążać, zanurzać w wodzie a. innym płynie; pozbawiać w ten sposób życia; roztapiać, rozpuszczać; t. w kim wzrok = wpatrywać ś. w niego usilnie i przenikliwie; t. majątek = trwonić, marnować, tracić; t. ś., pogrążać ś., zanurzać ś. w wodzie; rzucać ś. do wody dla odebrania sobie życia; topnieć, rozpuszczać się.

Topiel, Topielisko, toń, głębia, przepaść wodna, głębokie bagnisko, odmęt, otchłań, zatonięcie, rozbicie się.

Topielec, człowiek, który utonął, rozbitek z okrętu; ciało tego, co utonął; mniemany strach wodny, wciągający ludzi w głębie i topiący ich.

Topielica, forma ż. od Topielec; nimfa wodna, wabiąca na głębie młodzieńców; owad skrzydlaty z gromady pluskwowatych.

Topielisko, miejsce głębokie, wirowate w rzece, jeziorze, gdzie ś. można utopić; miejsce głęboko bagniste, oparzelisko; toń, przepaść.

Topielisty, obfitujący w topieliska, bagnisty.

Topielnica, owad półpokrywy, należący do pluskiew wodnych.

Topielnicap. Topielica.

Topień, minerał, składający się głównie z bezwodnego związku trójkrzemianu glinki z krzemianami wapna, sodu i potasu.

Topikp. Topnik.

Topika, gr., dowody i źródła, jakiemi się posługują mówcy dla poparcia swych twierdzeń; nauka o dowodach potwierdzających; składnia.

Topinambur, roślina z rodziny złożonych, zawierająca wiele materjałów pożywnych, słonecznik bulwiasty (fig.).

Topliwość, własność, jaką posiada ciało stałe przemieniania się na płynne, wskutek ogrzewania; własność topienia ś., roztapiania ś.

Topliwy, mający własność roztapiania się.

Topnieć, ze stanu stałego przechodzić w ciekły; roztapiać się, rozpuszczać ś., rozpływać ś.; t. jak wosk = pozwalać na wszystko, dać ś. powodować z gorącej miłości, tracić gniew, łagodnieć.

Topnik, minerał, służący jako przymieszka do topienia rudy;