Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/83

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Toczny, łatwy do toczenia, obrotny.

Toczony, robiony robotą tokarską; gładki, wyostrzony.

Toczyć, obracając co, popychać, posuwać, taczać po równym miejscu: t. wóz, powóz, beczkę, armatę, koło; staczać, spychać na dół: t. kamień z góry; nieść, unosić, lać: rzeka t-y swe fale; ostrzyć, wecować: t. nóż, brzytwę; ronić, wylewać, wytaczać, wypuszczać coś płynnego: t. łzy, krew, t. wino z beczki, koń t-y pianę z pyska; raz rozpocząwszy, czynić coś w dalszym ciągu: t. rozmowę, spór, wojnę, dysputę, bitwę, zwadę; o robactwie: gryźć, wiercić, przegryzając niszczyć: robak t-y drzewo, rak t-y ciało chorego, zgryzota t-y mu sumienie; obracać, prowadzić dokoła: t. oczami, t. koniem = kierować nim w różne strony; t. ś., obracając ś., posuwać ś. naprzód: wóz, powóz ś. t-y; spadać z góry na dół: kamień t-y ś. z góry; krążyć, posuwać ś. w przestrzeni: gwiazdy, planety ś. t-ą; nieść ś., lać ś.: fale rzeki ś. t-ą; płynąć, wylewać ś.: krew ś. toczy; rozpocząwszy ś., być prowadzonym w dalszym ciągu, odbywać ś.: bitwa, spór ś. t-y; powoli, ociężale sunąć ś.; być ostrzonym; upływać, schodzić: czas ś. t-y; fortuna kołem ś. t-y = jest zmienna.

Toczydło, narzędzie do ostrzenia, okrągła osełka z rękojeścią.

Toczysty, jak wytoczony, jak utoczony, gładki, okrągły.

Toć, to mi to!, to przecież, to wszak.

Toga, łć., długa wierzchnia szata, używana przez staroż. Rzymian, złożona z podłużnej sztuki tkaniny wełnianej, zręcznie narzuconej na lewe ramię, a pozostawiającej prawe odsłoniętym (fig.); uroczysty strój profesorów akademji, sędziów i adwokatów.

Toina, Toja, roślina z rodziny toinowatych.

Toinowate, rodzina roślin dwuliściennych, przeważnie międzyzwrotnikowych wiele z nich posiada sok jadowity.

Tojad, roślina z rodziny jaskrowatych, o korzeniu trującym (fig.).

Tojeść, roślina z rodziny pierwiosnkowatych, pospolita po zaroślach i łąkach (f.).

Tok, toczenie ś., bieg, obrót; porządek: t. rzeczy; kształt jakby utoczony, rzecz jakby toczona: t. ciała; klepisko w stodole; część rzędu końskiego, w którą wkładano koniec włóczni, lancy, kopji; t. żelazny, wbity w ziemię dla stawiania proporca; broń do t-u! = osadzić ją w toku! (komenda); cieczenie, płynięcie; okrągła czapka hiszpańska z piórem; żłób, wyrobiony z kloca drewnianego, koryto.

Tokaj, najlepsze wino węgierskie, nazwane od okolicy, w której rośnie.

Tokarczyk, czeladnik tokarski, uczeń tokarski.

Tokarka, kobieta, pracująca w tokarni, zajmująca ś. tokarstwem; żona tokarza.

Tokarnia, warsztat tokarski.

Tokarski, dotyczący tokarza lub jego zajęcia, jego wyrobów.

Tokarstwo, rzemiosło, zajęcie tokarza.

Tokarz, rzemieślnik toczący, t. j. kręcąc przedmiot, wyrzynający