Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/615

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Zima, jeden z czterech kwartałów czyli czterech pór roku, ciągnący ś. według kalendarza od zimowego przesilenia nocy, t. j. od 21 grudnia, do wiosennego porównania dnia z nocą, t. j. do 21 marca; mróz, chłód dotkliwy, zimno przenikliwe; z. życia = starość.

Zimień, owad dwuskrzydły, komorowaty.

Zimisko, dokuczliwa zima, przykre zimno.

Zimnawo, przysł., nieco zimno.

Zimnawy, nieco zimny.

Zimnica, choroba niszcząca, charakteryzująca ś. silnemi dreszczami, potym gorączką i potami, występująca napadowo i powtarza ś., febra.

Zimniczny, dotyczący zimnicy, febryczny.

Zimnieć, stawać ś. zimnym, stygnąc, chłodnąć.

Zimniuchny, Zimniutki, Zimniuteńki, Zimniusieńki, bardzo zimny, zupełnie zimny.

Zimno, uczucie chłodu, jakiego doznajemy, tracąc cieplik; przysł., odczuwając uczucie chłodu; jest z. = jest chłodna temperatura; jest mi z. = odczuwam chłód; na z. = w stanie zimnym, ochłodzone; mówić z. a. na z. = obojętnie; przyjmować kogo z. = nie serdecznie; traktować kogo z. = bez uprzejmości, bez serdeczności.

Zimnokrusz, gatunek żelaza, dający ś. kuć młotem, póki jest rozpalony, lecz na zimno ś. kruszy.

Zimnokrwisty, mający zimną krew.

Zimnorosty, rośliny nikłe, jak glony, porosty, mchy, sosny karłowate, kosodrzewina i t. p., właściwe strefie zimnej, podbiegunowej i wysokim szczytom górskim.

Zimność, właściwość tego, co jest zimne.

Zimny, posiadający nizką temperaturę, nie mający ciepła; odnoszący ś. do zimna, zimowy; przen., niegorący, nieczuły, nietkliwy, obojętny, nie poddający ś. uczuciom nie rozczulający ś. łatwo, mało serdeczny, mało uprzejmy, bez zapału; z-a febra — p. Zimnica.

Zimochówka, roślina, potrzebująca przechowania przez zimę.

Zimokwitp. Zimowit.

Zimoląg, człowiek zbyt czuły na zimno, piecuch, zmarźlak.

Zimolężny, pozostający w odrętwiałości podczas zimy.

Zimorodek, niewielki ptak kraskowaty z rodziny tejże nazwy, o świetnym upierzeniu, z długim, prostym, czworograniastym dziobem, dużą głową i krótkim ogonem, żywi ś. rybami (fig.).

Zimorodny, rodzący zimę a. zimno, wywołujący chłód.

Zimostradny, późno dojrzewający.

Zimotrwały, trwający przez zimę, trwały na zimę; rośliny z-e = zimujące w gruncie i odradzające ś. na wiosnę.

Zimować, przepędzać gdzie zimę, trwać przez zimę; chować, utrzymywać podczas zimy, hodować zimą.

Zimowek ogołotniak, rodzaj motyla z rodziny drzewiniaków, z podrzędu miernikowców.

Zimowisko, Zimówka, spędzanie gdzie zimy, zimowanie, miejsce zimowania, leża zimowa; chowanie, hodowanie przez zimę bydła.

Zimowit jesienny, roślina z rodziny liljowatych, podrodziny zimowitowatych, o cebuli, zawierającej truciznę (f.).