Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/494

 Zaklęsły, zapadły, wklęsły.

 Zaklęsnąć — p. nied. Zaklęsać.

 Zaklęśnina, zaklęsłość, miejsce zapadnięte, zapadłe, wgłębione, wciągnięte w siebie.

 Zaklęty, którego zaklęto; zaczarowany; przeklęty, zamieniony w inną istotę.

 Zaklinacz, ten, który zaklina, czaruje, czarownik, egzorcysta.

 Zaklinać, dok. Zakląć; zobowiązywać pod przekleństwem; prosić, błagać usilnie; zamawiać, zażegnywać, egzorcyzmować: z. czarta, węża; czarować, zaczarowywać; z. ś., zapewniać pod klątwą, pod przysięgą, zaprzysięgać ś.; z. ś. nawzajem = zapewniać jeden drugiego pod przysięgą, pod grozą klątwy.

 Zakliniać, Zaklinowywać, dok. Zaklinić, Zaklinować; zabijać klinem, klin wstawiać, wbijać, podbijać, zaszywać w co klin.

 Zaklinica, owad tęgopokrywy, pięciostawny, listkorożny.

 Zaklinować, Zaklinowywać — p. Zakliniać.

 Zaklnąć — p. nied. Zaklinać.

 Zakluć, Zaklwać, zakłuć, zabić, uderzając dziobem.

 Zakład, zakładanie, założenie czego, np. budynku; to, co jest założone, instytucja, instytut prywatny, społeczny, rządowy, poświęcony użytkowi powszechnemu: z. naukowy = szkoła, uniwersytet; z. szpitalny = szpital, z. handlowy = sklep, biuro, z. przemysłowy = fabryka, z. leczniczy = lecznica, z. cukierniczy = cukiernia, z. fryzjerski = razura i t. p.; fundament, podstawa, grunt; fant zastawiony; przen., zapewnienie, poręczenie, pewność, zadatek: z. miłości. przyjaźni; zakładanie ś. z kim i to, o co ś. zakładają: iść z kim o z., wygrać, przegrać z.; z. wału = niższa część wału fortyfikacyjnego; zastaw.

 Zakładacz, Założyciel, ten, który co zakłada, fundator; z. ognia = podpalacz.

 Zakładaczka, Założycielka, forma żeńska od Zakładacz.

 Zakładać, dok. Założyć; kłaść co za czym, składać jedno na drugie: z. ręce, nogi na krzyż; kłaść, wkładać; zagiąwszy, założywszy, zaszywać; z. co czym, zapełniać, zastawiać, zapychać, zatykać, zasłaniać, zakrywać, okładać; z. co w czym, zasadzać, gruntować: z. w czym szczęście, nadzieję; fundować, ustanawiać, otwierać: z. szkołę, warsztat, sklep, fabrykę; kłaść fundament pod co, zaczynać budować: z. kościół, dom, twierdzę, zamek; z. ręce = zaczynać próżnować; siedzieć z założonemi rękami, nic nie robić; z. kartę w książce = załamywać jej brzeg; z. sidła, siatki = stawiać, zastawiać; z. sobie jaki cel = zamierzać co; z. karę na kogo = nakładać, naznaczać; z. ogień = rozpalać, rozniecać; z. pieniądze za kogo = ręczyć pieniędzmi za niego, dawać je, wykładać, wydawać naprzód; z. jakie twierdzenie = przedsiębrać jego dowiedzenie; z. sejm = zagajać, otwierać; z. obóz = ustawiać namioty; z. farby = naprowadzać grunt; z. fundament = murować go z cegły, kamieni; z. zwierzynę psami = puszczać jej psy w pogoń, przecinając jej drogę; z. pole = zaczynać polowanie; o psie myśliwskim: szukać, tropić zwierza; z. ś., czym, zasłaniać ś., wymawiać ś., składać ś. na co.

 Zakładka, to, co ś. założyło, fałd; obręb, obrąbek u sukni; to, co służy do naznaczenia miejsca, np. w książce, którą ś. czyta, kawałek papieru, wstążeczka itp.

 Zakładnia, u rybaka: otwór w lodzie, którędy ś. sieć zaciąga.

 Zakładniczka, forma żeńska od Zakładnik.