Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/473

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

komu (sobie) włosy; czesząc zakrywać włosami, nadając im ten lub inny układ.

Zacześć się, zaczytać ś.

Zaczęcie, zaczątek, początek; wstęp.

Zaczętekp. Zaczątek.

Zaczmerać, Zaczmyrać, zacząć gmerać, kręcić, łechtać; zacząć kręcić ś., uwijać ś.; doznawać uczucia zamieszania w głowie skutkiem wypicia trunku.

Zaczochać się, zacząć ś. czochać.

Zaczochrać, Zaczechrać, Zaczuchrać, skubiąc, targając, powikłać, poplątać.

Zaczołgać się, Zaczołgnąć się, czołgając ś., pełzając, dostać ś. do jakiego miejsca, zaciągnąć ś., zawlec ś., zapełznąć.

Zaczopować, zabić, zatkać czopem.

Zaczym, Zaczem, spójn., oznacza, że coś jest następstwem czegoś poprzedniego a. poprzednio powiedzianego, a więc, przeto, dlatego, poczym, i tak.

Zaczyn, substancja, posiadająca własność wywoływania zmian chemicznych w innych substancjach, nie wchodząc przytem z niemi w żadne połączenia, ferment, z-y odgrywają ważną rolę w technice życia codziennego, np. przy wyrobie ciast, napojów wyskokowych, w gorzelnictwie i t. p., oraz w funkcjach organicznych, np. przy trawieniu.

Zaczynać, dok. Zacząć; dawać czemu początek, brać ś. do czego, rozpoczynać jaką czynność: z. jaką robotę, wojnę, spór, rozmowę i t. p.; z. od czego, kłaść co na początek swej pracy, swej przemowy i t. p.; z trybem bezokolicznym czasowników: z. robić, tańczyć, grać, rozmawiać, śmiać ś.; z. butelkę, bochenek chleba, ser, beczkę i t. p. = po raz pierwszy odejmować część od całości przy spożyciu jej, napoczynać; z. z kim, wchodzić z nim w zwadę, zaczepiać kogo, drażnić go dla rozpoczęcia z nim sprzeczki, bójki: z. ś., brać początek, wszczynać ś., rozpoczynać ś.; rodzić ś., przychodzić na świat.

Zaczynekp. Zaczątek.

Zaczyniać, dok. Zaczynić; mieszać z zaczynem, z drożdżami dla spowodowania fermentacji: z. mąkę drożdżami; przed innemi co robić; zagradzać, pokrywać, łatać czym: z. komu co, działaniem dawać okazję, wyświadczać, wyrządzać uprzednio.

Zaczynszować, puścić kogo na czynsz, dać mu grunt we władanie czasowe za opłatą czynszu, osadzić go na czynszu.

Zaczytać się, zagłębić ś. w czytanie, utonąć w czytaniu.

Zaćma, zaćmienie wzroku, powstające wskutek częściowej albo całkowitej utraty przezroczystości soczewki oka, katarakta; zaćmienie, ciemność.

Zaćmićp. nied. Zaćmiewać.

Zaćmienie, zaciemnienie, zasłonięcie światła: z. księżyca = gdy ziemia znajduje ś. między księżycem a słońcem i księżyc wejdzie w cień ziemi; z. słońca = gdy księżyc zasłoni słońce i cień swój rzuci na ziemię (fig.); z. umysłu = stracenie przytomności, stracenie rozumu, obłęd

Zaćmiewać, dok. Zaćmić; ciemnym czynić, pozbawiać światła, zasłaniać od światła, zaciemniać, zacieniać; zaczynać ćmić: ząb mię z-a = zaczyna pobolewać; z. fajkę = palić z niej; z. kogo, przewyższać go sławą, wziętością itp.; z. ś., ciemnym ś. stawać, tracić światło, zaciemniać ś.; tracić wzrok, ślepnąć.