Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/42

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

papież; inkwizycja ś-a = w średnich wiekach instytucja kościelna, sądząca oskarżonych o herezję; ś-ej pamięci (skr. ś. p.) = o nieboszczyku chrześcijaninie; Ś-e Ś-ych = najświętsza część świątyni jerozolimskiej, gdzie przechowywała ś. arka przymierza; żyjący zgodnie z przykazaniami Boskiemi; świątobliwy, pobożny, cnotliwy, zgodny z prawami Boskiemi; powszechnie szanowany, otoczony czcią, zasługujący na szacunek, zachowywany z czcią: ś-a miłość ojczyzny, ś. obowiązek; wola ojca jest ś-a; niezawodny, niezaprzeczony: ś-a prawda; rzecz., człowiek zaliczony przez kościół do rzędu błogosławionych, którym ś. oddaje cześć, patron święty; ś. spokój = zupełny, niczym niezakłócony; daj mi ś. spokój = nie dokuczaj mi; mieć ś-e życie = spokojne, bez trosk; goły, jak turecki ś. = zupełnie goły, bez pieniędzy.

Świni, odnoszący ś. do świni, właściwy świni, świński; dla świń przeznaczony; ś-a ława = przyrząd do podnoszenia jakiejkolwiek części działa dla umieszczenia jej na swojem miejscu; taki, jak u świni; ś-a wesz — p. Szczwół.

Świnia, zwierzę ssące parzystokopytne z rodziny tejże nazwy: ś. domowa, dzika ś. = dzik; mięso świni, świnina, wieprzowina; przen., człowiek brzydkiego charakteru, brzydkich obyczajów, niechluj, świńtuch, brudas, flejtuch; łotr, gałgan; ś-im z tobą nie pasał = odprawa pogardliwa człowiekowi nizkiej kondycji, narzucającemu ś. ze swą poufałością; pójdziesz ś-ie paść = mówi rodzic do syna, który nie chce ś. uczyć; wyglądasz, jak ś. w pół szorku = jesteś dziwacznie, ubrany.

Świniak, mała świnia, prosiak, prosię; rodzaj grzyba z rzędu bedłek (fig.); dziecko niechlujne.

Świniarek, pastuszek, pasący świnie, pastuszek świń.

Świniarka, kobieta, pasąca świnie; pastuszka świń; kobieta niechlujna, flejtuch, flądra.

Świniarnik, chlew dla świń, świnnik.

Świniarski, właściwy świniarzowi.

Świniarz, pastuch świń, świnopas; wieprzarz, handlarz nierogacizny; świntuch, niechluj, brudas; człowiek nizkiego, brudnego charakteru, łotr, gałgan.

Świnić, paskudzić, walać, brzydzić; robić coś po partacku.

Świnina, mięso świni a. wieprza, wieprzowina.

Świniobój, rzeźnik od świń.

Świniopasp. Świnopas.

Świnka, mała, młoda świnia; morska ś. = zwierzę ssące z rzędu gryzoni z rodziny kopytkowych, morświnka (fig.); przen., flejtuszek, brudasek.

Świnnik, Świniniec, chlew dla świń, świniarnik.

Świnopas, Świniopas, pastuch świń; człowiek bez wychowania, nieokrzesany, gbur, prostak, grubianin.

Świnopastwo, zajęcie świnopasa, pasanie nierogacizny.

Świński, odnoszący ś. do świni, właściwy świni; mający do czynienia ze świniami, chodzący koło świń; brudny, plugawy = niechlujny, ohydny; niegodziwy, łajdacki, łotrowski; ś-ie ucho, ś-a morda, ś. ryj, ś-ie ryło = rodzaje wymysłów; po ś-kup. Świńsko.

Świńsko, przysł., jak świnia, po świńsku, podle, niegodziwie, po łotrowsku.

Świntuch, brudas, popełniający