Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/300

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

jeśli ci ś. podoba; nieprzymuszony, dobrowolny, dowolny: w. wybór; otwarty, niezacieśniony: w-e powietrze, w-e miejsce; niezajęty: w-a droga, w-e miejsce; nienatężony, nieforsowny, niegwałtowny, niesilny; powolny, niepośpieszny; niegorący, letni; umiarkowany: w. ogień; rozwolniony: w. żołądek; dobrowolny: żołnierz w. = ochotnik; w. mularz — p. Frankmason; w-e ucho = dające posłuch komu; list w. = zabezpieczający wolność, list żelazny, glejt bezpieczeństwa, paszport.

Wolontarjusz, Wolonterp. Woluntarjusz.

Wolt, jednostka do mierzenia siły elektromotorycznej = 10 miljonom erg.

Wolta, wł., zręczny, szybki obrót; w szermierstwie: zręczny obrót z uniknięciem ciosu przeciwnika; bieg kręty koni wokoło; zręczna zamiana kart w grze w karty; szybki obrót kart.

Woltametr, łć., przyrząd do mierzenia natężenia prądów elektrycznych i do mierzenia objętości wydzielonych przy elektrolizie gazów (fig.).

Wolterjanin, łć., zwolennik zasad Woltera (Voltaire), pisarza francuskiego XVIII w.; niedowiarek w rzeczach religji.

Wolterjanizm, łć., trzymanie ś. zasad Woltera; niedowiarstwo, libertynizm.

Wolterjański, łć., odnoszący się do wolterjanina a. wolterjaństwa.

Woltmetr, łć., galwanomelr o bardzo dużym oporze.

Wolty stos, najpierwszy znany stos elektryczny, złożony z leżących na sobie blaszek miedzi, cynku i kawałków sukna, i znowu miedzi, cynku i sukna; tym silniejszy, im takich potrójnych warstw jest więcej, zwilżony słabym roztworem kwasu siarczanego i opatrzony w jednym i drugim końcu drutem, jest źródłem prądu elektrycznego (fig.).

Woltyżer, fr., za Napoleona I-go żołnierz uzdolniony do konnicy i do piechoty, przeznaczony do bitwy szykiem rozproszonym (fig.); linoskok, robiący zręczne skoki w powietrzu.

Woltyżerować, fr., dokazywać sztuk na koniu nieosiodłanym lub na linie; zręcznie wskakiwać i zeskakiwać z konia, toczyć koniem.

Wolumen, łć., tom; w muz., siła i objętość głosu.

Wolumenometr, łć., przyrząd do oceniania objętości ciał dziurkowatych i sypkich za pomocą zanurzenia ich w płynie i zmierzenia objętości płynu, przez nie wypchniętego.

Wolummetr, łć., przyrząd do mierzenia objętości gazu.

Woluntarjusz, ochotnik, człowiek, pracujący bez wynagrodzenia, dla obznajmienia ś. z zawodem; człowiek, wstępujący do wojska nie z powołania, lecz z własnej ochoty.

Woluta, łć., ślimakowata ozdoba kapitelu kolumny w stylu jońskim, podobna do zwoju pergaminu, spłaszczonego pośrodku, a zwiniętego w obu końcach (fig.).

Wolwas, opałka z chróstu do wrzucania węgli do pieca w kuźni albo w hucie.

Wołacz, człowiek, który woła; 5-ty przypadek deklinacji.

Wołać, odzywać ś. głośno, natężając głos; podnosząc głos, krzycząc, błagać, zaklinać kogo, pro-