Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/29

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

zapasów żywności i zboża; świreń, świronek, schowanko, schowka.

Śpiżarniany, odnoszący ś. do śpiżarni; przechowywany w śpiżarni: zapasy ś-e.

Śpiżarnik, dozorca ś-ni, szafarz.

Śpiżolity, ulany ze śpiżu.

Śpiżować, zaopatrywać w śpiżę, t. j w zapasy żywności; zbierać, gromadzić.

Śpiżowiec, minerał, składający ś. z krzemianów magnezu, żelaza i wapnia.

Śpiżownik, dostarczający żywności; komisarz żywności; rzemieślnik wylewający ze śpiżu różne przedmioty, ludwisarz.

Śpiżowy, ulany ze śpiżu, śpiżany; przen., twardy, jak śpiż, trwały; stałego charakteru, niezłomny.

Średni, będący pośrodku między innemi; środkowy: ś. palec, ś. brat = ten z pośród trzech, który, nie jest ani najstarszy, ani najmłodszy; od obu krańcowości równo daleki, nie skrajny, nie ostateczny: człowiek ś-ich lat, w ś-im wieku = nie młody i nie stary; ś. wzrost = nie wysoki i nie nizki; stan ś. = nie arystokracja, nie gmin, nie szlachta, mieszczanie; ś-a tusza, ś-a miara i t. d. = przeciętna; ś-a arytmetyczna = liczba, jaką otrzymamy, podzieliwszy sumę danych liczb przez liczbę, wyrażającą ich ilość; ś-a gieometryczna = liczba, jaką otrzymamy, pomnożywszy przez siebie dane liczby i wyciągnąwszy z iloczynu pierwiastek stopnia, odpowiadającego ilości danych liczb; wieki ś-ie = okres historyczny od V do końca XV wieku po Chrystusie; nie zwyczajny i nie nadzwyczajny: taki sobie, nie pospolity; to ś-a przyjemność = niewielka przyjemność.

Średnica, linja, przechodząca przez środek koła i dzieląca jego powierzchnię na dwie połowy (fig.); djametr; ś. kuli albo oś kuli = linja przechodząca przez środek kuli i wpierająca ś. obu końcami w jej powierzchnię, djametr; największa szerokość rzeczy okrągłej a. kulistej.

Średnicomiar, narzędzie do mierzenia średnicy pni drzewnych.

Średnik, znak pisarski:; oznaczający pauzę w czytaniu krótszą, niż kropka, ale dłuższą, niż przecinek; średnica.

Średnio, Średnie, przysł., miernie, nie bardzo, nie nazbyt, umiarkowanie; przeciętnie, przecięciowo; w matem., wyraz ś. proporcjonalny = będący następnikiem pierwszego stosunku i poprzednikiem drugiego; żart., ś. proporcjonalnie = nie bardzo, nie za dużo i nie za mało; nie osobliwie.

Średnioczesny, należący do wieków średnich, średniowieczny.

Średniogłęby, mający średnią, niezbyt wielką głębokość.

Średniogłowy, Średniogłowiec, człowiek, należący do jednego ze szczepów ludzkich, mezocefal.

Średniomierny, mający średnią miarę, umiarkowany.

Średniostanowy, należący do średniego stanu, pochodzący ze stanu średniego.

Średniość, przymiot tego, co jest średnie, ani zbyt wielkie, ani zbyt małe, mierne, umiarkowane.

Średniowiecze, wieki średnie.

Średniowieczny, odnoszący się do średnich wieków; ten, który żył a. zdarzył ś. w wiekach średnich; godny średnich wieków, zacofany, przestarzały, nie dzisiejszy.

Średniowietrzny, znajdujący ś. wśród powietrza.

Średniożytny, średniowieczny.