Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/283

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Wlociesz, owad z rzędu dwuskrzydłych, kosmatych.

Wlot, przysł., pędem, szybko, natychmiast, wnet.

Wlubiać się, dok. Wlubić ś.; zaczynać kogo a. co bardzo lubić, zakochać ś. w kim a. w czym.

Wlulić się, wkraść ś., zakraść ś.

Włacha, ujście rzeki.

Władacz, władca.

Władać, móc używać czego bez przeszkody, mieć władzę w czym, móc poruszać czym dowolnie: w. ręką, nogą; posiadać co na własność nieograniczoną; rządzić czym w sposób nieograniczony, panować nad kim a. nad czym, rządzić wszechwładnie, być panem; w. okrętem = kierować, sterować; w. sobą = mieć swobodę ruchów, mieć władzę we wszystkich członkach; przen., w. sobą a. swą wolą = panować nad sobą, nie pozwalać namiętnościom owładnąć sobą; w. orężem = umieć go użyć; w. piórem, pędzlem = umieć dobrze pisać, malować; w. mową = być wymownym, mieć piękny styl; w. wojskiem = komenderować; w. kim, powodować nim, przewodzić nad nim.

Władca, człowiek, który włada czym, ma władzę nad czym, panuje nad czym, pan, zwierzchnik, wielkorządca, monarcha.

Władczy, odnoszący ś. do władcy, właściwy władcy; oznaczający, znamionujący władzę.

Władczyni, forma ż. od Władca.

Władnąćp. Władać.

Władnictwo, władza, panowanie.

Władniczyp. Władczy.

Władnie, przysł., z władzą, na mocy władzy, potężnie, wszechmocnie.

Władnik, władca.

Władność, władanie, władza.

Władny, mający władzę, moc, prawo, władający; silny, potężny, mocny.

Władobronny, władający orężem, bronią.

Władodawca, człowiek, nadający władzę, mocodawca.

Władogromny, Władogromy, który włada gromami, piorunami.

Władogroźny, groźny swą władzą, potęgą.

Władołódca, człowiek, władający łódką.

Władotwórca, wszechmocny twórca, wszechpotężny władca.

Władować, ładując włożyć w co a. na co, umieścić, upakować na czym.

Władycki, Władyczy, ros., dotyczący władyki a. jego urzędu, należący do władyctwa.

Władyka, ros., dawniejszy tytuł monarchy czarnogórskiego; dawniejszy tytuł wysokiego dostojnika w kościele Wschodnim.

Władza, zdolność używania czego w sposób dowolny, poruszania czym, moc, siła w czym: w. w ręku, w nogach; siła duszy, potęga umysłowa: rozum, uczucie, wyobraźnia, pamięć i t. p.; rząd, panowanie, władanie, moc rozrządzania, rozkazywania, stanowienia, kierowania czym i t. p.: w. monarsza, królewska, w. najwyższa; w. prawodawcza = moc ustanawiania nowych praw; w. wykonawcza = moc wykonywania, wprowadzania w życie praw; w. sądowa = moc sądzenia, juryzdykcja; w. duchowna, w. świecka; w. ograniczona, w. nieograniczona; instytucja rządząca, ludzie, sprawujący władzę, rządy; w lm., w-e, urzędy, urzędnicy.

Władzcap. Władca.

Włamaćp. nied. Włamywać.

Włamanie, przez łamanie, rozbijanie wepchnięcie czego, otworzenie czego gwałtem a. dostanie ś., wdarcie ś. wewnątrz, wyłamywanie: kradzież z w-iem; w. ś. w co = wprawienie ś., przyzwyczajenie ś. do czego.