Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/242

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Wiadukt, nm., droga, kierunek drogi, droga, budowana sztucznie na murowanych arkadach, prowadząca ponad ulicami, dolinami, bagnami i t. p. (fig.).

Wialnia, maszyna rolnicza do wiania ziarna w celu oczyszczenia go, młynek (fig.).

Wianeczek, zdr. od Wianek.

Wianecznik, człowiek, wyrabiający a. sprzedający wianki.

Wianeczny, dotyczący wianka.

Wianek, splot, zwój kwiatów a. liści w kształcie kręgu, girlanda, korona z kwiatów; wogóle krąg; pewna ilość przedmiotów, nanizanych na nić, na sznurek: w. grzybów, cebuli, kiełbasy; znak ze słomy na tyce, wskazujący, że np. w danym miejscu można swobodnie pływać a. że tam jest mielizna; w. różany = różaniec; przen., symbol dziewictwa: stracić w. (o pannie) = być uwiedzioną.

Wianie, dęcie wiatru; oddzielanie ziarna od plew w wialni a. przez podrzucanie szuflą pod wiatr.

Wiano, zapis, przez męża żonie uczyniony, zabezpieczony zwykle na jego dobrach; posag, wniesiony przez żonę mężowi.

Wianować, dawać, zapisywać wiano; wyposażać, dawać posag.

Wianowy, Wianowny, dotyczący wiana; posiadający wiano, któremu zapisano wiano.

Wianuszek, zdr. od Wianek.

Wiara, jedna z trzech cnót tologicznych, przez którą mocno wierzymy w Boga i we wszystko, co On nam podał do wierzenia; religja, wyznanie, cześć, w jakibądź sposób oddawana Bogu: w. chrześcijańska, żydowska, mahometańska i t. p.; wyznanie w-y, artykuły w-y = zwięźle sformułowane zasady pewnej religji a. pewnego wyznania; akt w-y, wyznanie w-y = ułożone przez Apostołów artykuły w-y chrześcijańskiej t. zw. Wierzę w Boga i t. d.; przen., wyznanie w-y polityczne, społeczne, filozoficzne i t. p. = jasne sformułowanie zasad, dążeń, przekonań czyichś pod względem politycznym i t. d.; zaufanie, ufność, pewność, że coś jest prawdziwo a. że ktoś mówi prawdę: mieć w-ę do kogo = ufać mu, wierzyć; stracić w-ę u kogo = stracić zaufanie u niego; dać czemu w-ę = uwierzyć; czynić co w dobrej wierze = w tym przekonaniu, że czyni ś. dobrze, uczciwie; robić co w złej wierze = z chęcią szkodzenia komu; wiarogodność, wierzytelność, powaga prawna; zaręczenie, zapewnienie słowne, umowa słowna, nie popotwierdzona na piśmie ani też żadnym aktem prawnym lub kościelnym; wypuścić więźnia na w-ę = na zaręczenie, że powróci w żądanym terminie; żyć z kim na w-ę = w małżeństwie nieślubnym; wierność, stałość, nieobłudność w dochowywaniu przyrzeczeń: w. małżeńska; złamać w-ę = stać ś. wiarołomcą; zbior., bracia-żołnierze.

Wiarać się, zaklinać ś.

Wiardunek, nm., dawna moneta = ¼ grzywny = 12 groszom polskim.

Wiardunkowy, nm., dotyczący wiardunku, liczony na wiardunki.

Wiarka, licha, fałszywa wiara.

Wiarliwy, łatwowierny.

Wiarodajny, wierzytelny: list w. = polecalny, polecający, poręczający.

Wiarogodnie, przysł., w sposób zasługujący na wiarę.