Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/237

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Wędzonka, kawał wędzonego mięsa wieprzowego z tłuszczem.

Wędzony, okurzany dymem, przejęty dymem, suszony w dymie, na słońcu a. na wietrze.

Węgar, pionowo umieszczona część futryny drzwiowej, łącząca próg z nadprożem (fig.); w lm., podwoje, utrzymujące na sobie arkady.

Węgiel, pierwiastek chemiczny, należący do grupy węgla, minerał, powstały drogą spalania materji organicznych, a zawierający mniejszą lub większą ilość czystego węgla: w. kamienny = węgiel kopalny, powstały z lasów epoki węglowej, barwy czarnej; w. brunatny = również kopalny, lecz mniej zwęglony, niż kamienny, barwy ciemno-brunatnej, lignit; w. drzewny = otrzymany ze spalenia drzewa; w. kostny = powstający przy spalaniu kości; czarny, jak w. = zupełnie czarny; spalić ś. na w. = zupełnie ś. spalić; długi, zaostrzony na końcu kawałek węgla do rysowania: rysunek, zrobiony w-em.

Węgielek, mały kawałek węgla.

Węgielnicap. Kątownica; narzędzie rysownicze i rzemieślnicze do wyprowadzania kątów prostych, w kształcie trójkąta prostokątnego a. dwuch listewek, połączonych z sobą pod kątem prostym.

Węgielnik, kamień węgielny; kopiec narożny, graniczny.

Węgielny, dotyczący węgła, narożny: kamień w. = na którym oparto węgieł budowy; cegła, wmurowana w fundament gmachu w narożniku, w której umieszczono puszkę z aktem pamiątkowym, monetami, gazetami z tego dnia i t. p.; główna zasada, główna podstawa, główny warunek, fundament.

Węgieł, róg budowy, miejsce zetknięcia ś. dwu ścian budynku pod kątem prostym, narożnik.

Węgier, mężczyzna z Węgier rodem; kramarz wędrowny, roznoszący różne drobiazgi do sprzedania, najczęściej Słowak z pochodzenia; wino węgierskie.

Węgierka, kobieta z Węgier rodem; szuba węgierska; lekka, krótka odzież męska a. kobieca, wyszywana taśmami na piersiach; rodzaj szabli węgierskiej; czapka krojem węgierskim; odmiana śliwy; polka w. = rodzaj tańca wirowego.

Węgierszczyzna, wszystko, co z Węgier pochodzi: język węgierski, obyczaje, wyroby i t. p.

Węglak, minerał o wielkiej zawartości węgla.

Węglan, w chem., związek, powstały z połączenia dwutlenku węgla z jakąś zasadą metaliczną.

Węglany, w którego skład wchodzi węgiel; kwas w. = dawna, nienaukowa nazwa dwutlenku węgla.

Węglarka, żona węglarza, kobieta trudniąca ś. wypalaniem a. sprzedażą węgli; wóz kolejowy na węgle.

Węglarnia, skład węgli, budynek, w którym przechowują ś. węgle.

Węglarski, dotyczący węglarza, do niego ś. ściągający a. należący.

Węglarstwo, zajęcie węglarza, wypalanie a. sprzedaż węgla.

Węglarz, człowiek, zajmujący ś. wypalaniem z drzewa węgla drzewnego; właściciel składu węgla; człowiek, rozwożący węgiel; wolny w. = członek towarzystwa politycznego, założonego w r. 1820 z celem oswobodzenia Włoch, karbonarjusz; odmiana lisa, z czarnym końcem ogona; motyl z podrzędu nocnicówek, z rodziny deltówek, hubna, sadzówka.

Węglasty, mający dużo węgłów.