Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/205

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Używka, pokarm, wprowadzony do naszego ciała, który, nie będąc źródłem ani siły, ani ciepła, służy do pobudzenia trawienia, np. kawa, herbata, sosy.

Użyźniać, dok. Użyźnić; czynić żyznym, upładniać; u. ś., stawać ś. żyznym, płodnym.

Użyźnienie, uczynienie żyznym.

Użżony, spalony.





W


W, 22-ga litera alfabetu: spółgłoska wargowo-zębowa, szczelinowa, dźwięczna, twarda.

W, We, przyim. z przyp. 4-ym oznacza: ruch do wnętrza, do środka czego: iść w las, skoczyć w dół, wjechać w miasto; ruch wogóle w pewnym kierunku, w pewną stronę: iść w prawo, w lewo, spoglądać w górę, skoczyć w bok; cel czynności: jechać w odwiedziny, iść w rekruty, brać w niewolę, gotować ś. w drogę, ruszyć w konkury, wstępować w stan małżeński; zwrócenie śię ku jakiej czynności, rozpoczęcie jej: ona W krzyk, w płacz = zaczęła krzyczeć, płakać; a on w nogi = zaczął uciekać; jejmość w rządy = zaczęła rządzić; rodzaj, charakter czynności: grać w karty, w kręgle, bawić ś. w chowanego, w ślepą babkę; rezultat czynności: obracać miasto w perzynę, obrócić co w żart, w szyderstwo, wycinać falbanę w ząbki; sposób czynności dokonywanej lub już dokonanej: zwijać, składać w dwoje, w czworo, zwijać w trąbkę, w kłębek; materja, płótno, obicie w paski, w kratki, w kwiatki i t. p.; w cyrkiel co zrobić = wedle miary cyrkla; miara w strych = równo z brzegami; iść, tańczyć w takt = według taktu; przechodzić rzekę w bród, przepływać w pław; wycinać w pień = wszystkich co do jednego; mieć czego w bród = wielką ilość, do syta; dać ś. komu we znaki = dokuczyć mu; mówić ni w pięć, ni w dziewięć = bez sensu; kłamać w żywe oczy = bezczelnie, zuchwale; mówić, czynić w ten sposób = tym sposobem; miarę czasu: zajść w lata = być w podeszłym wieku; żyj w najdłuższe lata; dłuższy lub krótszy okres czasu, kiedy ś. coś dokonywa: w poniedziałek, we wtorek i t. d.; w lato, w zimę i t. d.; w dzień, w noc, w burzę, w niepogodę, w czas, w porę, w ten moment, w post, w karnawał, w żniwa, w te ciężkie czasy; powtarzającą się czynność w czasie: raz w raz, noc w noc, dzień w dzień; ilość towarzyszących czynności osób a. przedmiotów: przyjechać w pięćset koni, przybyć w pomoc w tysiąc ludzi; wzgląd, określający bliżej pewien przymiot osoby lub rzeczy: bogaty w rozum, w doświadczenie, obfity w co, ranny w głowę, obfitować w co; zupełne podobieństwo: wdać ś. w ojca, w matkę, kubek w kubek, koń w konia, chłop w chłopa; różne znaczenie: oprawiać książkę w skórę, drogi kamień w srebro; wierzyć, ufać w co; ująć co w kleszcze, w ryzy, w kluby; z przyp. 7-ym oznacza: przebywanie bez ruchu wewnątrz czego, w głębi czego, w środku czego: mieszkać w Polsce, w Warszawie, w Europie; przebywać w lesie, być w domu, cho-