Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/187

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

złym spojrzeniem, okiem, rzucać urok wzrokiem; czarować, zachwycać.

Urzet, roślina z rodziny krzyżowych, dająca barwnik niebieski (fig.).

Urzetelniać, poświadczać rzetelność ziszczać, sprawdzać, potwierdzać.

Urzezaćp. Urznąć, Ukrajać.

Urzeźbiać, rzeźbić, wyrzeźbiać.

Urzędniczek, urzędnik niższego stopnia.

Urzędniczka, kobieta, piastująca jaki urząd; żona urzędnika.

Urzędniczy, dotyczący urzędnika, należący do urzędnika.

Urzędniczyć, być urzędnikiem, zostawać na jakimś urzędzie.

Urzędnik, mężczyzna, sprawiający jaki urząd publiczny w instytucji państwowej, społecznej a. prywatnej; oficjalista; włodarz, rządca, pisarz.

Urzędować, być na urzędzie, sprawować urząd, być urzędnikiem.

Urzędowanie, sprawowanie urzędu; urząd, funkcja.

Urzędownie, Urzędowo, przysł., na mocy urzędu, z rozkazu władzy, w sposób urzędowy, z zachowaniem wszelkich form urzędowych, formalnie.

Urzędowny, Urzędowy, odnoszący ś. do urzędu, należący do urzędu, pochodzący od urzędu.

Urzędzik, nizki, skromny urząd.

Urznąćp. nied. Urzynać.

Urzynać, dok. Urżnąć; odłączać nożem, szablą a. innym ostrym narzędziem, odkrawać, odcinać; u. kogo = uderzać; u. komu nogę, rękę = amputować; u. komu poły = narażać na stratę; u. ś., ranić ś., robić sobie nacięcia czymś ostrym, kaleczyć ś., zakrawać ś.; przecinać to, co nas łączy z czym, odcinać ś.; upijać ś.

Usadka, Usadzka, zasadzka.

Usadowić, usadzić, posadzić wygodnie, umieścić, ulokować; u. ś., siąść, usiąść wygodnie, osiąść, ulokować ś., osiedlić ś.; zająć jaką posadę; u. ś. na co = postanowić koniecznie czegoś dokonać, zawziąć ś.

Usadzać, dok. Usadzić; sadzać, zasadzać, rozmieszczać, rozlokowywać; usadzić byka = zrobić głupstwo, błąd, strzelić bąka; u. ś., usiłować czego dokazać, starać ś. dopiąć, osiągnąć, starać ś. przeszkodzić komu w czym; dokuczać, prześladować.

Usajdaczyć, opatrzyć sajdakiem.

Usaletrzanie, naturalne przemienianie nieużytecznych dla roślin związków azotowych (amonjak, mocznik i t. p.) na niezbędny dla roślin kwas azotny, służący do wytwarzania białka; nitryfikacja.

Usamowolnić, usunąć z pod opieki prawnej, dać możność komu samodzielnego postępowania prawnego we własnym imieniu; dać wolność, oswobodzić od zależności: u. chłopów.

Usarzp. Husarz.

Uschły, ten, który usechł, wyschły, zeschły, suchy.

Uschnąćp. nied. Usychać.

Usech, uschnięcie.

Usiadać, dok. Usiąść, Usieść; siadać, sadowić ś., osiadać, osiedlać ś., lokować ś.; u. komu na karku = być mu uciążliwym; u. komu na głowie = opanowywać go; usiąść komu na gardle = zagrozić mu śmiercią.

Usiadka, posiedzenie wspólne, kompanja, zgromadzenie.

Usiarczyć, Usiarkować, zaprawić siarką.

Usiąśćp. nied. Usiadać.

Usidlać, dok. Usidlić; łapać,