Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/166

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

stawać, wzmacniać ś., pokrzepiać ś., fortyfikować ś., obwarowywać ś.; u. ś. w wierze, w przekonaniu = utwierdzać ś.; u. ś. w naukach = nabywać coraz gruntowniejszych wiadomości.

Umaczać, Umoczyć, zanurzywszy w jakim płynie, zwilżyć, zmoczyć nim a. przesycić; zlać, oblać jakim płynem; u. ś., przez zanurzenie ś. w płynie, zwilżyć ś., zmoczyć ś.

Umaglować, zmaglować wszystko, co było do zmaglowania.

Umaićp. nied. Umajać.

Umajać, dok. Umaić; ozdabiać majem czyli zielonemi gałęziami a. kwieciem.

Umajętnić, uczynić majętnym, wzbogacić.

Umakaćp. dok. Umaczać.

Umaleć, stać się mniejszym, zmniejszyć ś., umniejszyć ś., zmaleć, skurczyć ś.

Umalić, zmniejszyć, pomniejszyć.

Umalować, powlec farbą, pomalować, wymalować; przen., oczernić, obmówić, oszkalować; u. ś., wymalować sobie twarz barwiczkami, wyróżować ś.; zawalać ś.

Umarlak, żart., trup, umarły.

Umarlec, nieboszczyk, trup.

Umarlina, ciało umarłe; padlina, ścierwo.

Umarły, który umarł, skończył życie, nieżywy; języki u-e = dziś nieużywane i przez to nie ulegające zmianom; rzecz., nieboszczyk, trup.

Umarszczyć, ułożyć w marszczki, namarszczyć, ufałdować.

Umartwiać, dok. Umartwić; martwym czynić, zabijać, pozbawiać życia; martwić, zasmucać; dręczyć, trapić przez pozbawianie środków potrzebnych, do życia: u. ciało; u. ś., dręczyć, trapić, wyniszczać przez pozbawianie ś. środków potrzebnych do życia, wygód, przyjemności i t. p.; zadać sobie umyślnie umartwienie jako karę, jako pokutę.

Umartwienie, smutek, utrapienie, zgryzota; pozbawianie (ś.) środków, potrzebnych do życia, rozkoszy, przyjemności, wygód i t. p. i rozwijanie przez to wytrzymałości i mocy duchowej.

Umarzać, dok. Umorzyć; przyprawiać o śmierć, pozbawiać życia; u. głodem = ogładzać, morzyć; rozpowszechniać fałszywą wieść o czyjejś śmierci; tłumić, hamować; zaspokajać, niszczyć, niweczyć; u. dług = spłacać go, znosić go jako załatwiony; u. ś., być umarzanym.

Umarzły (umar-zły), zmarzły, zamarzły.

Umarznąć (umar-znąć), być przejętym mrozem, zmarznąć, zamarznąć.

Umawiać, dok. Umówić; najmować, zamawiać, godzić; układać; knuć, kartować; projektować co; u. s. z kim o co, względem czego = porozumiewać ś. z kim, postanawiać z nim coś wspólnie; znosić ś., układać ś., godzić ś.; sprzeczać ś., spierać ś., dysputować.

Umazaćp. nied. Umazywać.

Umazywać (się), dok. Umazać (ś.); mazać (ś.), walać (ś.), brudzić (ś.), peckać (ś.), paskudzić (ś.).

Umączyć, posypać mąką, uwalać, ubielić mąką; u. ś., uwalać ś., ubielić ś. w mące.

Umber, gatunek psa gończego.

Umbra, łć., odmiana ziemista rudy żelaznej, kreda i farba ciemno-brunatnego koloru.

Umbrakulum, łć., zasłona, zakrywająca Najświętszy Sakrament, wystawiony w monstrancji.

Umbrelka, fr., zasłona, daszek na oczy, zasłona lampy (fig.).

Umbryna, rodzaj ryby