Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/153

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ugodowiec, członek stronnictwa ugodowego, przystającego na stan polityczny obecny, żądający tylko pewnych ustępstw, realista.

Ugodowy, odnoszący ś. do ugody, do wzajemnych warunków; stronnictwo u-e w Królestwie Polskim w ostatnich latach = stronnictwo, stojące na gruncie istniejących warunków politycznych i dążące do zdobywania drogą legalną drobnych korzyści politycznych.

Ugodziciel, człowiek, który w co ugodził; który pogodził, pojednał.

Ugodzić, nied. Ugadzać; uderzyć, trafić strzałem, pociskiem, zranić; dojąć; umówić, zrobić umowę najmu, sprzedaży i t. p.; zgodzić, pogodzić, dogodzić.

Ugoić, zagoić, wyleczyć.

Ugolić, zdjąć brzytwą, zgolić, wygolić, uciąć, obciąć.

Ugorp. Ugór.

Ugorny, Ugorowy, leżący ugorem, odłogiem, nieuprawny; na ugorze rosnący.

Ugorować, przygotowywać pole na ugór; leżeć ugorem, odłogiem.

Ugorowyp. Ugorny.

Ugorszać, dok. Ugorszyć; robić gorszym, pogorszać, psuć.

Ugorzałość, upał, przypalenie.

Ugorze, obszar, przestrzeń.

Ugorzeć, opalić ś. na słońcu.

Ugorzyć, zostawiać ugorem, w ugór puszczać; dok. spalić, spiec.

Ugościćp. nied. Ugaszczać.

Ugotować, gotowym uczynić, przygotować; zgotować, uwarzyć jaką potrawę; u. s., uwarzyć ś., zgotować ś. na ogniu.

Ugór, jedna z trzech części gruntu w gospodarstwie trzypolowym, na której przez cały rok nic ś. nie sieje, odłóg; leżeć u-em = nie dawać plonu, nie przynosić korzyści; o roli: być nieobsianą.

Ugrabić, zgrabić wszystko, co było do zgrabienia; nieco zgrabić.

Ugracować, zrównać gracą, oczyścić, wygracować wszystko, co było do zgracowania.

Ugranicze, pogranicze.

Ugraniczny, pograniczny.

Ugrążać (się), dok. Ugrążyć (ś.), grążyć (ś.), pogrążać (ś.), zanurzać (ś.), zagłębiać (ś.).

Ugrozić, pogrozić, przestraszyć, ustraszyć groźbami.

Ugroźny, groźny, przerażający,

Ugruntować, oprzeć coć na czymś, jak na fundamencie, osadzić coś na trwałej podstawie, uzasadnić, umocnić, utwardzić doskonale; u. kogo w czym, nauczyć go czegoś gruntownie; u. ś., oprzeć ś. na czymś, jak na fundamencie, umocnić ś., utwierdzić ś. w czymś, uzasadnić ś., być niezachwianym w czymś.

Ugrupować, ustawić, ułożyć w grupę a. w grupy, nadać pewien porządek; ułożyć gatunki, przedmioty naukowe w pewne grupy; u. ś. = utworzyć grupę, ułożyć ś. w grupę.

Ugryzek, kąsek, kawałek ugryziony; przygryzek, przycinek, przytyk.

Ugryźć, odgryźć, odkąsić zębami kawałek; zrobić ranę zębami, ukąsić; dokuczyć, dogryźć, dojeść; co cię u-zło? = czemuś taki zły?

Ugryźliwie, zgryźliwie, złośliwie, z przekąsem, uszczypliwie.

Ugryźliwy, złośliwy, zgryźliwy, uszczypliwy.

Ugrzać (się), zagrzać (ś.), rozgrzać (ś.) mocno.

Ugrzązły, Ugrzęzły, który ugrzązł.

Ugrząznąć, Ugrząźć, Ugrzęznąć, zapaść, zagrzęznąć tak, że trudno ś. wydobyć: u. w błocie, w trzęsawisku; przen., oddać ś. czemu bez pamięci: u. w błędach, w grzechach.

Ugrzeszyć czego, nie skorzystać z czego, puścić co mimo.