Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 3.djvu/13

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Ściemniać (się), dok. Ściemnić (ś.); robić (ś.) ciemnym, ciemniejszym; zaciemniać (ś.), robić (ś.) mroczniejszym; ś-iło ś. = zrobiło ś. ciemno, nastąpił zmrok.

Ściemniały, który ś. stał ciemniejszym, mroczniejszym.

Ściemnićp. nied. Ściemniać.

Ściemnieć, stać ś. ciemnym, ciemniejszym.

Ścieniać, dok. Ścienić; czynić cieńszym, ścieńczać, ostrugiwać, zheblowywać, spiłowywać.

Ściennik, sąsiad najbliższy, ościennik; czterdzieści pasm nici a. przędziwa.

Ścienny, odnoszący ś. do ściany, należący do ściany, zawieszany na ścianie: zegar ś., mapa ś-a, kalendarz ś., lampa ś-a = kinkiet; graniczący, sąsiedni, pograniczny, ościenny; z kształtu podobny do ściany.

Ścieńczać, dok. Ścieńczyć; robić rzadszym, mniej gęstym, rozcieńczać — p. Ścieniać.

Ścieńczały, który ś. stał cienkim, cieńszym, wychudły.

Ścieńczeć, stać się cienkim, cieńszym.

Ścieńczyćp. nied. Ścieńczać.

Ścier, owad tęgopokrywy czteroczłonkowy, drzewożerny.

Ścierap. Ścierka.

Ścieracz, ten, który co ściera; ten, który ściera ś., walczy z kim, przeciwnik, współzawodnik, wróg.

Ścierać, dok. Zetrzeć; trąc, oczyszczać, obcierać, opylać, kurz z czego zbierać; przez tarcie zużywać, niszczyć, zdzierać powierzchnię, ścieniać; uszkadzać, ranić przez tarcie: ś. sobie nogę; przez tarcie unicestwiać, zmazywać: ś. pismo z tablicy; przez tarcie zmieniać w proch, ucierać, proszkować; gruchotać, rozkruszać, gnieść; rozgramiać, rozpraszać: ś. w proch nieprzyjaciela; poniżać, ukrócać: ś. czyjąś dumę; pozbawiać, pogarszać: ś. charakter, obyczaje; ś. ś., być oczyszczanym, opylanym przez tarcie, obcierać ś; zużywać ś., niszczyć ś. przez tarcie; uszkadzać ś. przez tarcie, obcierać ś.; być zamienianym w proch, proszkować ś; ś. ś. z kim, walczyć z nim, ucierać ś. z nim: ś. ś. z nieprzyjacielem; spierać ś. z kim, prowadzić z kim utarczkę słowną.

Ścierciałkap. Skartabellus.

Ściereczka, mała ścierka.

Ścierka, chustka, kawał płótna; ręcznik, prześcieradło; szmat, gałgan do ścierania kurzów, do wycierania naczyń kuchennych, podłogi i t. p.; chusta, płachta; w zabawach chłopięcych: dotknięcie piłką w przelocie.

Ścierniep. Ściernisko.

Ściernisko, pole po zżętym zbożu, reszty słomy z korzeniem pozostałe w roli po zżęciu zboża, rżysko.

Ściernisty, pełen ścierni.

Ścierń, końce ździebeł pozostałe w ziemi po zżęciu a. skoszeniu zboża; pole po zżętym a. skoszonym zbożu jeszcze nie zaorane; ściernisko.

Ścierpieć, znieść co cierpliwie, bez szemrania, bez gniewu; ś. komu = darować, przebaczyć, wybaczyć.

Ścierpliwy, Ścierpny, dający ś. ścierpieć, znośny.

Ścierpły, zdrętwiały, zgrabiały, zmartwiały, obumarły, na pół martwy, stetryczały.

Ścierpnąć, zdrętwieć, zgrabieć, obumrzeć.

Ścierwp. Ścierwo.

Ścierwik, zdr. od Ścierw.

Ścierwisko, miejsce, gdzie wyrzucają ścierwo, padlinę.