Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/92

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ski, działający na zmniejszenie kwasu moczowego w organizmie.

Piperydyna, łć., Piperyn, fr., alkaloid, wydobywany z pieprzu.

Pipeta, Pipetka, fr. rurka szklana w jednym końcu szpiczasta, w środku wydęta, osadzona w rurce gutaperkowej, zamkniętej z jednego końca (fig.); służy do zaczerpnięcia małej ilości płynu; lejek zakończony długą rurką i zamknięty błoną (fig.).

Piramida, gr., bryła gieometryczna, za podstawę mająca wielobok, a ścianami bocznemi trójkąty, zbiegające ś. we wspólnym wierzchołku, ostrosłup; olbrzymi grobowiec dawn. królów egipskich kształtu ostrosłupa czworobocznego z wielkich ociosanych kamieni (f.).

Piramidalny, łć., o kształtach piramidy lub ostrosłupa; przen., ogromny, olbrzymi.

Piramidka, gr., rodzaj gry w bilard szesnastu bilami, które przy początku gry ustawiają ś. na bilardzie w trójkąt.

Pirargiryt, gr., ruda srebrna peruwjańska barwy czerwonej.

Pirat, gr., rozbójnik morski, korsarz.

Piraterja, fr., rozbójnictwo morskie, korsarstwo; przen., p. literacka = dopuszczanie ś. plagjatów, korzystanie z cudzych pomysłów a. pracy.

Pirgiel, wróbel.

Pirofag, gr., magik, rzekomo łykający ogień.

Pirofor, gr., nazwa mieszanin samozapalających ś. na powietrzu a. w wodzie.

Piroga, nm., wązkie czółno, wydrążone w pniu drzewa lub wyrobione z kory, używane przez Indjan Ameryki Południowej i dzikich wyspiarzy Oceanu Wielkiego (fig.).

Pirogieneza, Pirogienetyczna gr. reakcja = zjawiska chemiczne, występujące przy bardzo wysokiej temperaturze, dotyczące zwłaszcza związków węgla.

Piroksylina, gr., bawełna strzelnicza, nitroceluloza, do której za materjał służy wata oczyszczona — p. Kolodjum.

Piromancja, gr., wróżenie z ognia.

Piromanja, gr., obłęd umysłowy, objawiający ś. w skłonności do wzniecania pożarów, do podpaleń.

Pirometr, Piroskop, gr., przyrząd do mierzenia bardzo wysokich temperatur, których termometr rtęciowy wskazać nie może.

Pirosfera, gr., ogniste płynne jądro ziemi; przestrzeń we wnętrzu ziemi, napełniona magną.

Pirotechnika, gr., sztuka przygotowywania ogni sztucznych.

Pirotelegraf, gr., telegraf ogniowy; dawanie w nocy sygnałów za pomocą ognia.

Pirożek, zdr. od Piróg.

Pirógp. Pieróg.

Pirryjski gr. taniec, taniec wojenny u starożytnych Greków; p-a miara = miara wierszowa, złożona z dwu sylab krótkich.

Piruet, fr., szybkie okręcenie ś. w miejscu wkoło na jednej nodze, opartej na końcach palców; obrót konia na tylnych nogach z podniesionemi przedniemi.

Piryt, gr., iskrzyk, związek naturalny siarki z metalami.

Pisać, kreślić głoski, z których składają ś. wyrazy, wyrażać na