Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/847

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

tego do s-a = dość, w dostatecznej mierze, aż zanadto; przen.p. Syty; wykrz., oznacza nakaz milczenia, cichego zachowania ś., cyt!

Syta, Sytka, miód, rozcienczony wodą, woda, nasycona miodem, woda miodowa.

Sytekp. Sutek.

Sytnieć, stawać ś. sytnym a. sytym.

Sytność, przymiot, własność tego, co jest sytne, co dobrze nasyca, pożywność; posilność.

Sytny, taki, który dobrze i prędko nasyca, posilny, pożywny.

Syto, przysł., tak, żeby ś. już nie chciało jeść, do sytości, do syta; przen., w dostatecznej ilości, obficie, suto, w obfitości.

Sytofobja, gr., wstręt do jedzenia.

Sytologja, gr., nauka o pokarmach.

Sytość, stan tego, kto jest syty, nasycenie; dostateczna ilość czego, nadmiar czego, obfitość; uczucie, jakiego ś. doznaje po nadużyciu czego, przesyt.

Sytuacja, łć., położenie jakiej miejscowości a. przedmiotu w stosunku do otaczających przedmiotów; położenie, stan, stanowisko, ogół warunków życiowych, w jakich ś. ktoś znajduje; stan rzeczy, stanowisko, pozycja; na scenie: położenie, stan akcji w danej chwili, zbieg zdarzeń i wypadków, potęgujących interes akcji; komedja s-i = utwór sceniczny, w którym zdarzenia, wypadki i zbieg okoliczności bardziej wpływają na akcję, niż charaktery działających osób, traktowane pobieżnie, szkicowo.

Sytuacyjny, łć., odnoszący ś. do sytuacji; s. plan = plan, wykazujący położenie miejscowości lub budynku względem otoczenia, lub wzajemne położenie względem siebie kilku budynków a. różnych części jakiej miejscowości.

Sytuować, łć., umieszczać, mieć położenie, znajdować ś.

Sytuowany, łć., położony (o budowie, o miejscowości), znajdujący ś. w jakim położeniu, w jakich warunkach, okolicznościach (o człowieku).

Syty, Syt, ten, który tak ś. najadł, że mu ś. nie chce jeść więcej, nasycony, najedzony; karmny, tłusty, tuczny; sytny, posilny, pożywny, nasycający, mający czego dosyć, mający co w dostatecznej ilości a. zanadto: s. życia, s. chwały; wiatrem syt = mało jada, ma niewielki apetyt; s-mu nic nie smakuje = człowiek, który ma wszystkiego dosyć, nie wie, cze go ma jeszcze pożądać; s. głodne, mu nie wierzy = człowiek, obfitujący w dostatki, nie wie, czym jest prawdziwa potrzeba

Syzma, gr. p. Schizma.

Syzmatyk, gr.p. Schizmatyk.

Syzyfowa praca, przen., ciężka praca, ustawiczna a daremna; trudne zadanie, nigdy nie kończące ś.; cel, do którego dążąc, zdajemy ś. już dosięgać, a który oddala ś. i wymaga ciągle nowych wysiłków.

Syzygja, gr., w metryce greckiej: połączenie dwu stóp wierszowych w jedną, dipodja; ściągnięcie wyrazu przez opuszczenie środkowej głoski; w astron., złączenia i opozycje księżyca, t. j. nów jego i pełnia.

Sza! wykrz., nakazujący milczenie, nakaz, żeby być cicho, milczeć! uciszyć ś!

Szabas, żarg.p. Sabbat.

Szabasować, żarg., obchodzić szabas, świętować, nic nie robić w sobotę.

Szabasowy, żarg., odnoszący ś. do szabasu.

Szabasówka, żarg., mała świeczka łojowa; rodzaj wódki.

Szabaśnik, żarg., żyrandol, pa-