Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/836

sność, swoje mienie; stać twardo przy s-em = upierać ś. przy swoich żądaniach, warunkach; pop, czart s-e, a chłop s-e = każdy po swojemu mówi a. czyni; już zaczyna s-e = figle, psoty, psikusy, a. zaczyna czynić a. mówić wedle swego nałogu; zwróćmy do s-go = do naszej sprawy; dokonać s-go, postawić na s-im = dopiąć celu; masz za swoje! = dobrze ci tak!, słuszna dostała ci ś. kara; dostało mu ś. za s-e = został ukarany; pilnuj swego nosa = nie wtrącaj ś. do innych; wychodzić na s-em = nie tracić, mieć zysk w interesie; chcę mu oddać za s-e = zemścić ś. na nim, odpłacić mu; przychodzić do s-go = zyskiwać, cieszyć ś. powodzeniem; rzecz., człowiek swój, swojak, rodak; dobrze żyć między s-mi = w ojczyźnie; w stronach rodzinnych; hetman pośpieszył królowi na pomoc z garstką swoich = to jest żołnierzy; stronnik, partyzant, członek tejże partji, frakcji, koterji; przyjaciel, zaufany, powiernik, poplecznik.

 Swywola — p. Swawola.

 Swywolny — p. Swawolny.

 Sybarycki, gr., zniewieściały, gnuśny, miękki, pełen rozkoszy; rozpustny.

 Sybaryta, gr., człowiek prowadzący życie miękkie i zniewieściałe, zamiłowany w zbytkach i rozkoszach, niewieściuch, pieszczoch.

 Sybarytyzm, gr., życie właściwe sybarytom, upływające wśród zbytków i rozkoszy.

 Syberyna, tęga, gruba tkanina wełniana, ale gatunku lepszego.

 Syberyt, minerał: gatunek turmalinu.

 Sybilińskie, gr., księgi = zbiór przepowiedni, których w ciężkich czasach radzili ś. dawni Rzymianie.

 Sybilista, gr., człowiek, studjujący księgi sybillińskie

 Sybilizm, gr., wiara w księgi sybilińskie, studja nad księgami sybillińskiemi.

 Sybilla, u starożytnych: prorokini, wróżbiarka.

 Sybir, Syberja; być skazanym na Syberię, na wygnanie, na deportację na Syberję.

 Sybirak, mieszkaniec Sybiru cz. Syberji = przestępca polityczny, osiedlony na Sybirze; człowiek, który był na wygnaniu w Sybirze.

 Sycenie, czynienie sytym, nasycanie; napajanie czego czym; wyrabianie miodu pitnego.

 Sycera, rodzaj trunku upajającego na Wschodzie.

 Sycić, czynić sytym, nasycać, zaspokajać czyj głód, karmić do syta; zadowalać do sytości, dostatecznie napawać, pozwolić komu doznawać w dostatecznej mierze; miód pitny wyrabiać z przaśnego; s. ś., najadać ś. do syta, zaspokajać głód; zadowalać ś., nasycać ś., napawać ś. dostatecznie.

 Syciuchny, Syciutki, całkiem syty.

 Sycony, ten którego sycono: miód pitny.

 Sycylijskie nieszpory = powstanie Sycylijczyków r. 1282 przeciw Francuzom, których wyrżnęli podczas nieszporów; przen., powstanie, bunt w połączeniu z rzezią.

 Sycyljanka, pieśń i taniec pasterzy sycylijskich w takcie ⁶/₈.

 Syczący, który syczy; w gram., spółgłoski s-e: c, ć, cz; dz, dź, dż; s, ś, sz; z, ż, ź; rz.

 Syczeć, Sykać, dok. Syknąć; wydawać syk, to jest jakby przeciągając spółgłoskę s.; ksykać, świstać, świszczeć, gwizdać; wydawać swoje niezadowolenie przez i sykanie, sarkać; już samowar s-y = już woda w nim zaczyna ś. gotować.