Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/777

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Stanowić, ustanawiać, postanawiać, uchwalać, zaprowadzać, wyznaczać, naznaczać, decydować, rozstrzygać, wyrokować; składać, czynić, tworzyć, zawierać w sobie, mieścić w sobie; robić różnicę, znaczyć coś, odgrywać rolę, ważyć; s. klacz, krowę i t. d. = przyprowadzać je do samca dla zapłodnienia; s. ś., zatrzymywać ś., wstrzymywać ś., stawać w miejscu; łączyć ś. dla zapłodnienia; być decydowanym, uchwalanym, ustanawianym.

Stanowidło, stawidło, tama; hamulec, wędzidło.

Stanowisko, miejsce, gdzie ś. stoi, miejsce wyznaczane do stania, do obserwacji; miejsce przebywania, obozowisko, miejsce do stania, posterunek; stanie, przebywanie gdzie; stan, położenie społeczne, sytuacja, stopień, jaki kto zajmuje, pozycja w świecie, posterunek, na którym ktoś rozwija swoją działalność; sposób zapatrywania ś., punkt patrzenia na rzeczy: stać na tym lub innym stanowisku; popas w drodze, stacja, etap, kwatera, mieszkanie, gospoda, leże; warsztat okrętowy, dok; pozycja zajmowana przez wojsko, armję, korpus; posterunek żołnierza, pikieta, wideta; miejsce, skąd ś. robi pomiary topograficzne; s-a słońca = dwa przeciwległe punkty ekliptyki, w których słońce najbardziej jest oddalone od równika na północ a. południe, solstycje; s. opatrunkowe = miejsce, niewystawione na strzały nieprzyjacielskie, gdzie opatrują rannych żołnierzy podczas bitwy; w matem., fundament, podstawa; miejsce, gdzie myśliwy podczas obławy czeka na zwierza; miejsce pobytu zwierza w lesie, legowisko; miejsce, zajmowane przez ogród a. roślinę w stosunku do otoczenia.

Stanowniczy, kwatermistrzowski; rzecz., kwatermistrz, strzelec, wyśledzający legowiska zwierza i rozstawiający myśliwych po stanowiskach.

Stanowny, ustanawiający; stanowczy; prawidłowy; obóz s. = czasowy, bydło s-e = dorosłe.

Stanowo-szlachecki, odnoszący ś. do stanu szlacheckiego.

Stanowość, odrębność stanowa, kastowość, ustrój stanowy.

Stanowy, odnoszący ś. do stanu a. stanów, polegający na różnorodności stanów.

Stańcować się, Stańczyć się, smęczyć ś tańcem, zhasać ś.

Stańczyk, członek stronnictwa konserwatywnego w Galicji.

Stańczykostwo, konserwatyzm.

Stapelia, rodzaj kaktusa afrykańskiego, zamszyca (fig.).

Stapiać, dok. Stopić; pławić, spławiać, topić, rozpuszczać; żart. sprzedawać za byle co, spuszczać np. majątek.

Starać się, usiłować osiągnąć coś, zabiegać o co, mieć o co staranie, dążyć do otrzymania czego; troszczyć ś. o co; s. ś. o pannę, o kobietę = konkurować.

Staranie, zabiegi, usiłowanie skierowane ku osiągnięciu, otrzymaniu czego; zaloty, konkury; robić s-a o co = starać ś. coś zyskać; mieć, okazywać s. = opiekować ś., troszczyć ś. o kogo, o co.

Starannie, przysł., pilnie, pracowicie; porządnie, ze starannością.

Staranność, pieczołowitość, gorliwość, troskliwość, dbałość; dobre, porządne wykończenie, staranne odrobienie roboty.

Staranny, Starowny, pilny, dba-