Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/744

 Spieniężać, dok. Spieniężyć; zmieniać na pieniądze, sprzedawać dla zyskania gotówki.

 Spieniężeć, zmienić ś. w pieniądz, zostać spieniężonym.

 Spierać, dok. Zeprzeć; spychać, odpychać, odpierać, wypierać, wypędzać, przepędzać, prąc, zbijać, spychać do kupy; opierać, wspierać, gruntować, zasadzać; kolka mię s-a = mam kłucie w boku; sparło mię = mam kurcze żołądka; a bodaj cię kolka sparła! = przekleństwo; s. ś., zbijać ś., spychać ś. do kupy: kry lodowe ś. sparły; sprzeczać ś., kłócić ś., prowadzić z kim dyskusję, polemikę.

 Spierać, dok. Sprać; wypierać, wymywać brud, plamy; przen., bić, tłuc, łomotać kogo; s. ś., dawać ś. sprać, niknąć, płowieć po praniu.

 Spierścieniać, skręcać, zwijać.

 Spieszać (się), dok. Spieszyć (ś.); robić (ś.) z konnego pieszym.

 Spiesznie — p. Śpiesznie.

 Spieszno komu, śpieszy ś., pilno mu jest.

 Spieszny — p. Śpieszny.

 Spieszyć — p. Śpieszyć.

 Spięcie, dokonana czynność spinania; coś służącego do spinania, spinka, zapinka, sprzążka, klamra.

 Spięknieć, wypięknieć, wyładnieć.

 Spiętrzać, dok. Spiętrzyć; wznosić ś. do góry, wzbijać ś. do góry, gromadzić; s. ś., gromadzić ś. do góry, wysoko wznosić ś., wzbijać ś. ku górze.

 Spijać, dok. Spić; pić, upijać z wierzchu, wypijać to, co było na powierzchni jakiego płynu; wypijać, wychylać kielichy, urządzać libacje; s. ś., upijać ś., używać za wiele trunków; przen., odurzać ś. rozkosznie, upajać ś.

 Spikać się, dok. Spiknąć ś.; zmawiać ś. tajemnie, sprzymierzać ś., porozumiewać ś., sprzysięgać ś., zwłaszcza na czyjąć niekorzyść; zespalać ś., łączyć ś.

 Spikanard, ang., u starożytnych nazwa rozmaitych substancji aromatycznych pochodzenia roślinnego, a zwłaszcza nazwa olejku wonnego, wydobywanego z gatunku rośliny kozłek indyjski, używanego do namaszczania i bardzo cenionego, na Wschodzie stosowanego jako lek, nard.

 Spiknienie, spisek, zmowa, sprzysiężenie.

 Spilśniać (się), dok. Spilśnić (ś.); zbijać (ś ), sklejać (ś.) wkształcie pilśni, filcować (ś.), skłębiać (ś.).

 Spiłować — p. nied. Spiłowywać.

 Spiłowywać, dok. Spiłować; ścinać, zbierać pilnikiem a. piłą.

 Spina, łć., w anat., krzyż, grzbiet; długi i szeroki mur wysunięty, mający przeszło 8 stóp szerokości, przedzielający szranki w cyrku na 2 części, na jego grzbiecie wznosiła ś. maleńka świątynia a. obelisk, poświęcony słońcu.

 Spina, sprzążka.

 Spinacz, człowiek, który co spina: s. wagonów = robotnik, spinający wagony, składające ś. na pociąg; pająk dwupłucny.

 Spinaczka, pęto, powróz do pętania koni; powrozek, łączący dwie brony.

 Spinać, dok. Spiąć; zapinając łączyć, zapinać, wiązać; związywać, kojarzyć, sprzęgać; ściągać, ściskać: s. konia ostrogami; s. ś., być spinanym, spinać siebie samego, ściągać ś., ściskać ś.; podnosić ś. na tylne nogi; o koniu: stawać dęba, wspinać ś.

 Spinak — p. Szpinak.

 Spinel, fr., minerał, związek glinu i magnezji z tlenem, krystaliczny, przezroczysty, o pięknym połysku, rozmaicie zabarwiony (czarno, czerwono, niebiesko, zielono), zaliczany do kamieni szlachetnych.