Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/720

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

ojciec święty; s. kościelny = zakrystjan; s. słowa Bożego = minister protestancki, predykant; s. miejski = policjant, pachołek; s. marszałkowski = ceklarz, oprawca; s. sądowy = woźny; s. Melpomeny = aktor; s. jakiej damy = wielbiciel, adorator; s.! najniższy s., s. uniżony, powolny s., pokorny s. = ugrzeczniony sposób witania i żegnania kogoś, a. zakończenia listuj, uniżony! = żegnam cię!, bywaj mi zdrów!, nie chcę z tobą mieć do czynienia; kobieta służąca, służebna, służebnica; s-gi go zjadły = miał ich za dużo; kto ma s-gi, te mu robią długi = narażają na duże wydatki.

Sługiwać, służyć wielokrotnie i w różnych domach.

Sługus, lichy sługa, posługacz, fagas.

Słup, belka, wbita w ziemię, pal; znak postawiony na rozstajnych drogach; filar, kolumna; pas, bryt; przen., wał, snop: s. dymu, kurzu, ognia; koń daje s-a = staje dębem; stanąć s-em, w s. ś. obrócić = osłupieć, znieruchomieć z powodu silnego wzruszenia; oczy w s. poszły = stanęły nieruchomie z przerażenia; oczy postawić w s. = przestać niemi poruszać z wrażenia; mówię, jak do s-a = nie słuchają mnie; do s-a bym wolał gadać = nie znajduję posłuchu; milczę, jak s. = nic nie mówię; s. powietrzny, wodny = trąba powietrzna, wodna; s. a. stos pacierzowy, kręgowy = kręgosłup; s. w barometrze = rtęć w rurce barometru.

Słupek, Słupeczek, mały słup; w szydełkowej robótce: cząsteczka długa i grubsza w deseniu; narząd płciowy żeński u roślin kwiatowych (fig.); zając daje s., staje s-a = staje na tylnych łapach i słucha.

Słupiasty, obfitujący w słupy, mający kształt słupa.

Słupić, obracać w słup, czynić osłupiałym, zdrętwiałym; s. ś., stawać dęba (o koniu).

Słupiec, słup; podpora w kształcie słupa, filar; s. u lichtarza = podstawa, noga, rączka; słup w tyle statku = w który jest wprawiony rudel; część drewniana pługa, służąca do połączenia nasadu z grządzielem.

Słupieć, drętwieć, truchleć, stawać kołem, słupem.

Słupieńp. Bazalt.

Słupiętka, roślina z rodziny słupiętkowatych, przeciskok, łojownik.

Słupiętkowate, rodzina roślin dwuliściennych.

Słupisko, duży, ciężki, niezgrabny słup.

Słupistyp. Słupiasty.

Słupkookie, dział skorupiaków.

Słupkowaćp. Kołkować.

Słupkowały, mający kształt słupka.

Słupkowie, ogół słupków w kwiecie.

Słupkowy, odnoszący ś. do słupka; mający tylko słupki: kwiat s.; sól s-a = w bałwanach, kopalna.

Słupnik, pustelnik, mieszkający na słupie.

Słupogłów, kapitel filaru, głowica.

Słupować, wkopywać na linji słupy; przecinać tarczę herbową słupem a. pasem.

Słupowy, odnoszący ś. do słupa.

Słusznie, przysł., sprawiedliwie, tak, jak ś. należy; to prawda, istotnie, tak jest.

Słuszność, charakter tego. co jest słuszne; prawo naturalne, racja, zasadność: mieć s. = mieć za sobą prawdę a. prawo.

Słuszny, ze słuszności wypływający, zasadny, usprawiedliwiony, wedle sumienia, zgodny z prawem naturalnym; właściwy, na-