Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/69

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Picować, pasać, paść; szukać żywności dla wojska w czasie wojennym; furażować.

Pić, przyjmować jaki napój w siebie, przez usta wlewając go do żołądka: p. wodę, piwo, wino; p. ze szklanki, z kubka, z butelki; daj mi p. = podaj mi napoju; używać trunków wyskokowych, być nałogowym pijakiem; przen., wsysać, wciągać w siebie: bibuła pije atrament, gąbka pije wodę, buty chcą p. = są dziurawe; pacha mię pije = uciska, uwiera; p. do kogo = czynić do kogo aluzję, przytyk.

Piec, przyrząd, zrobiony z kafli i gliny, a. z cegły i gliny a. z żelaza, do ogrzewania mieszkań a. do gotowania strawy (fig.); p. pokojowy, p. kuchenny, p. hutniczy (fig.): p. gazowy = do wyrabiania gazu oświetlającego; p. ceglarski = do wypalania cegieł; p. porcelanowy = do wypalania naczyń porcelanowych; p. wapienny; p. piekarski; p. chemiczny = do wytwarzania wysokich temperatur; wielki p. = wysoki piec do przetapiania rud żelaznych i t. d.; p. w kopalni soli = rodzaj chodnika; nie z jednego p-a chleb jadł = jest człowiekiem bywałym w świecie; za p-em siedzieć = być zadomowionym, nic nie znać; za p-em ś. chować = nie znać świata, być nieobytym; siedzieć, jak u Pana Boga za p-em = mieć życie spokojne i wygodne; pójść za p. = być zlekceważonym, ustąpić z placu; cztery mile za p. = niewiadomo dokąd; z p-a na łeb spaść = doznać gwałtownej przemiany losu na gorsze, spaść w cenie; przechodzić p-em z klasy do klasy = dostawać promocję przez pobłażliwość; prosto z p-a = zupełnie świeżo, dopiero co; cztery kąty, a p. piąty = pustki w pokoju, zabawa dziecięca, komórki do wynajęcia; w starym p-u djabeł pali = mówi ś. o ludziach starszego wieku, ulegających napadom miłosnym; zachciało mu ś. szybki z okna, kafelka z p-a = mówi ś. o zachciankach kapryśnych, zwłaszcza u dziecka.

Piec, wystawiać co na działanie ognia, gorąca, zwłaszcza potrawę dla nadania jej lepszego smaku; dokuczać gorącem, prażyć, palić, doskwierać upałem; palić, sprawiać uczucie bólu w połączeniu z paleniem; przen., dokuczać, dogryzać, niepokoić, doskwierać; p. raki = dostawać rumieńców ze wstydu, z zażenowania; p. ś., być wystawionym na działanie ognia, gorąca, upału.

Piechota, odbywanie drogi własnemi nogami; iść p-ą a. na p-ę = na własnych nogach, nie jechać; to p-ą nie chodzi = to nie byle co, to rzecz nie do pogardzenia; iść tam, gdzie król p-ą chodzi = do ustępu; wojsko piesze; fasola karłowata, nie pnąca; pieszki, pionki w szachach; nazwa, dawana liszkom niektórych owadów.

Piechotą, przysł., pieszo, na własnych nogach.

Piechotny, piechotą chodzący, pieszy.

Piechur, żołnierz z wojska pieszego; człowiek, odbywający podróż piechotą, wędrowiec, turysta pieszy; człowiek, poświęcający ś. sportowi pieszemu.

Piecowisko, otwór pieca.

Piecowy, do pieca należący, pieca dotyczący; p. majster = budujący, stawiający piece, zdun; rzecz., czeladnik piekarski, którego obowiązkiem jest wsadzać do