Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/628

nie do r-y = to nie ma sensu, to ś. nie nadaje; mówić nie do r-y, od r-y = bezsensownie, głupio, niedorzecznie; człowiek do r-y = rozsądny; tak dalej r. swą prowadził = przemawiał w dalszym ciągu; przystąpić do r-y = do właściwego przedmiotu rozmowy, narady itp.; stosownie do r-y = co ś. tyczy kwestji, omawianej sprawy.

 Rzeczenie, wyrażenie ś., wyrażenie, powiedzenie, zdanie, myśl wypowiedziana.

 Rzeczka, mała rzeka.

 Rzeczne (-ego), opłata za spław rzeką a. przeprawę przez rzekę.

 Rzecznica, Rzeczniczka, orędowniczka, obronicielka; mównica.

 Rzecznicki, Rzeczniczy, Rzecznikowy, odnoszący ś. do rzecznika, obrończy, adwokacki.

 Rzecznictwo, rola rzecznika, adwokactwo, adwokatura, orędownictwo, wstawiennictwo.

 Rzeczniczka — p. Rzecznica.

 Rzecznik, mówca, orator, krasomówca; obrońca sądowy, adwokat, patron, orędownik, obrońca, pośrednik.

 Rzecznikować, być rzecznikiem, być obrońcą.

 Rzeczny, odnoszący ś. do rzeki.

 Rzeczownie, przysł., jako rzeczownik, w znaczeniu rzeczownika, w zastępstwie rzeczownika.

 Rzeczownik, część mowy odmiennej, oznaczająca osobę albo rzecz zmysłową lub pojęcie oderwane.

 Rzeczownikowo, przysł., rzeczownie, w znaczeniu rzeczownika.

 Rzeczownikowy, odnoszący ś. do rzeczownika, właściwy rzeczownikowi.

 Rzeczowny — p. Rzeczowy.

 Rzeczowo, przysł., w rzeczy, w czynie, istotnie, faktycznie; dowodnie, przekonywająco, na podstawie faktów; a posteriori.

 Rzeczowy, przym. od Rzecz; dowód r. = przedmiot, świadczący o winie o skarżonego, corpus delicti; pismo r-e = hieroglificzne, t. j. wyrażające za pomocą znaków przedmioty, nie zaś dźwięki mowy.

 Rzeczoznawca, człowiek, znający ś. fachowo na czym, biegły, ekspert.

 Rzeczoznawstwo, rola, specjalność rzeczoznawcy.

 Rzeczpospolita, dobro wspólne, sprawa, dotycząca ogółu, interes powszechny; społeczeństwo, powszechność, ogół, naród; państwo, kraj; stan polityczny kraju, rządzonego przez przedstawicieli narodu, zgromadzonych na parlament, na sejm; respublika, republika; państwo polskie przed rozbiorami.

 Rzeczpospolitować, bawić ś. w rzeczpospolitą.

 Rzeczułka, Rzeczułeczka, mała rzeczka, strumień.

 Rzeczysko, wielka rzeka, dawne koryto rzeki, rzeczyszcze, odlewisko.

 Rzeczywistość, to, co jest rzeczywiste, istotne, realne; co jest w samej rzeczy takie, jakim ś. przedstawia naszym zmysłom, prawda; smutna r. = smutna, straszna prawda; obrócić co w r. = ziścić, urzeczywistnić.

 Rzeczywisty, w samej rzeczy istniejący, istotny, prawdziwy, nieurojony, realny, rzetelny, prawI dziwy; r. radca stanu = wysoki tytuł honorowy w Rosji; r. student = najniższy stopień naukowy, otrzymywany w uniwersytecie rosyjskim; w matem., liczba r-a = nieurojona.

 Rzeczywiście, przysł., w rzeczy samej, w gruncie rzeczy, wistocie, istotnie, naprawdę.

 Rzedzić, Rzedzieć — p. Rzadzieć, Rzadnieć.

 Rzegotka, grzechotka.