Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/599

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

rozgoryczać; r. ś., przejmować ś. żalem, boleścią, roztkliwiać ś.

Rozżalować się, żałować czego bardzo, biadać nad czym — p. Rozżalić ś.

Rozżarcie, zajadle, zaciekle.

Rozżarty, dający ś. unosić namiętnościom, zażarty, zajadły, zaciekły, rozjuszony, zacietrzewiony, zapamiętały.

Rozżarzać, dok. Rozżarzyć; rozniecać ogień, rozpalać; r. ś., rozpalać ś., rozniecać ś.; przen., roznamiętniać ś., rozogniać ś., rozżegać ś., podniecać ś., rozjurzać ś.

Rozżarzę, żar, blask, bijący od płomienia.

Rozżegać (się), dok. Rozżec (ś.); rozpalać (ś.), rozżarzać (ś.).

Rozżenić się, o małżeństwie: rozwieść ś.

Rozżuwać, dok. Rozżuć; żując rozmiażdżać.

Rozżywić się, ożywić ś., rozruszać ś.

Różaniec, bot.p. Różanecznik.

Rożek, mały róg; trąbka do grania, zwłaszcza z rogu: r. słuchowy = przyrząd, ułatwiający słyszenie osobom o przytępionym słuchu (fig.); przedmiot kształtu rożka; rogalik z ciasta; korniszon; brzeżek, skraj, krawędź; przen., przyprawić mężowi różki = zdradzić go, sprzeniewierzyć mu ś.

Rożen, przyrząd kucharski w kształcie drążka żelaznego, zaostrzonego w jednym końcu, a w drugim opatrzonego rękojeścią, do obracania na nim nad ogniem nadzianego nań pieczystego, drobiu, zwierzyny, ciasta (fig.); żart., szpada, rapir.

Rożenek, mały rożen; szpadka; patyczki, gałązki, na których suszą owoce: śliwki na r-ach.

Rożeniec, roślina z rodziny gruboszowatych, różowy korzeń; ptak kaczkowaty z rodziny kaczek (fig.).

Rożkowaty, Rożkowaty, mający kształt rożka.

Rożnielica, roślina z rodziny czerpatkowatych (fig.).

Rożnowaty, mający kształt rożna.

Ród, urodzenie, przyjście na świat, rodzenie, poród; pochodzenie: r-em Polak, r-em z Warszawy; szereg pokoleń, pochodzących od jednego przodka; dom, linja, dynastja: r. Piastów; plemię, rodzaj, rasa, gatunek: r. ludzki = ludzkość, człowieczeństwo; dobrego r-u = dobrej rasy; pokolenie, gieneracja; rodzina, familja; być skąd r-em = z jakiego kraju; być wysokiego r-u = mieć przodków książąt, hrabiów i t. p. a. znacznych dygnitarzy państwowych.

Róg, wyrostek kostny na głowie u niektórych zwierząt, najczęściej w kształcie gałęzi, mniej lub więcej rozkrzewionych (2 fig.); trąbka do grania z wydrążonego rogu (fig.); puhar, wyrobiony z rogu; naczynie z rogu do przechowywania prochu (fig.); przyrząd, wyrobiony z rogu, do wkładania i zdejmowania obuwia, chłopak; kant, kąt, węgieł domu, narożnik, zbieg dwóch linji, odgraniczających jaką płaszczyznę, zbieg dwu ulic; kant między dwiema ścianami, kant; odnoga, ramię; naskórek zgru-