Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/382

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Przeoczać, dok. Przeoczyć; nie dostrzegać, nie zauważać czego, nie zwracać uwagi na co, prześlepiąc co; niedopatrzyć, prześlepić, opuścić co, przegapić co.

Przeoczenie, prześlepienie czego; niedostrzeżenie, omyłka, niedokładność, błąd, popełniony przez nieuwagę,

Przeodziaćp. nied. Przeodziewać.

Przeodziewać (się), dok. Przeodziać się; ubierać kogo w inne odzienie; przeoblekać (ś.), przebierać (ś.), trawestować, parodjować; p. ś.

Przeogromny, nadzwyczaj wielki.

Przeohydny, nader ohydny.

Przokropny, nader okropny.

Przeolbrzymi, niezwykle olbrzymi.

Przeor, łć., przełożony klasztoru w niektórych zakonach; dłużej klasztora, niż p-a = ludzie mijają zmieniają ś., a rzecz pozostaje.

Przeoraćp. nied. Przeorywać.

Przeorat, Przeorstwo, łć., stanowisko przeora a. przeoryszy; terytorjum podległe przeorowi.

Przeoryna, (na Litwie) miejsce, przedzielone deskami lub żerdziami, przedział w stajni dla każdego konia.

Przeorysza, łć., przełożona klasztoru, ksieni.

Przeorywać, dok. Przeorać; przechodzić pługiem po roli, orząc przerzynać, przekopywać, pługiem orać po raz drugi; robić komu szramę, cięcie.

Przeostry, bardzo ostry.

Przeostrzyć, zanadto wyostrzyć.

Przeoświecony, Przeoświeconość, tytuł wysokiego dostojnika Kościoła.

Przepacać, dok. Przepocić; przejmować nawskroś potem; p. ś., przechodzić potem; jakiś czas przebyć w potach.

Przepadać, dok. Przepaść; ginąć, znikać, niknąć, zawieruszać ś., zapodziać ś., kryć ś. niewiadomo gdzie, zatracać ś., zostawać bez śladu, zostawać bez rezultatu, nie przynosić spodziewanych korzyści; być straconym: majątek przepadł, pieniądze przepadły = zostały utracone; owoce, oziminy przepadły = nie obrodziły; ulec zniszczeniu skutkiem nieprzyjaznych warunków atmosferycznych; rzeka p-a w piaskach = niknie; przepaść przy zaporach = nie być wybranym, nie otrzymać większości głosów; wniosek przepadł = nie został przyjęty przy głosowaniu; przepadł, jak kamień w wodę = zginął bez śladu; bodajeś przepadł! = przekleństwo; zgiń! przepadnij! = zaklęcie (do złego ducha, by znikł); niech przepadnę, jeśli kłamię! = zaklinanie się; służąca gdzieś przepadła = poszła niewiadomo dokąd i długo nie wraca; co z wozu spadło, to przepadło = nie odrobić raz straconego; schnąć, mizernieć, tracić na cerze; p. za kim, za czym ginąć, schnąć, umierać, rozpaczać z powodu nieobecności czyjej; p. za czym, lubić coś namiętnie, być amatorem czego, kochać ś. w czym; padać z przerwami, od czasu do czasu (o deszczu, o śniegu).

Przepadek, w wyr. pod p-kiem = z warunkiem utraty.

Przepadlina, szczelina, rozpadlina.

Przepadlisko, trzęsawisko grzązkie, oparzelisko, mokradło, bagno.

Przepadły, ten, który przepadł, zginął, stracony, utracony: uważać co za p-e = zwątpić zupełnie o możności odzyskania czego, o powetowaniu straty, pożegnać ś. z czym na zawsze.

Przepadywać, o deszczu: padać od czasu do czasu, padać z przerwami.