Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/373

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

rej wierzchem uchodzi nadmiar wody ze stawu.

Przelewać, dok. Przelać; przenosić płyn z jednego naczynia do drugiego, przetaczać; lejąc przepełniać, rozlewać wskutek nadmiernego nalania; rozlewać, wylewać: p. krew = ranić, zabijać; p. łzy = płakać; stopiwszy, lać w inną formę: p. dzwony na armaty; p. przez sito, przez durszlak = przepuszczać; przen., przekazywać, oddawać komu co, zrzekać ś. czego na czyją korzyść: p. na kogo swoje prawa, należności; wpajać co w kogo, przekazywać co komu, jako obowiązek; pić za wiele, przebierać miarę w piciu; p. przez gardło = pić, łykać; p. ś., przechodzić z jednego miejsca na drugie (o płynie); lejąc się przedostawać ś., przelatywać na drugą stronę; wylewać ś. górą czego wskutek przepełnienia naczynia; przen., przemieniać ś., przeobrażać ś., przeistaczać ś.; p. ś. na rękach, przez ręce = opadać, zwisać bezwładnie: o zemdlonym, o chorym; u mnie ś. nie p-a = niema u mnie zbytku.

Przelewek, tylko w lm.: to nie p-ki = to nie żarty, to rzecz groźna, poważna.

Przelewny, łatwy do przelewania, odnoszący ś. do przelewania, przelewany; przen., szczodry, hojny.

Przeleźćp. nied. Przeleźć.

Przeleżały, przez zbyt długie leżenie nadwerężony, nadpsuty.

Przeleżeć, jakiś czas strawić na leżeniu, leżąc przetrwać, długo leżeć; p. ś., przepędzić czas jakiś leżąc, przespać ś.; przez zbyt długie leżenie nadpsuć ś.

Przelęk, przelęknięcie, przestrach. przerażenie.

Przelękłyp. Przelękniony.

Przelęknąć, Przeląc, nabawić strachu, przestraszyć, przerazić, zatrwożyć, przejąć lękiem; p. ś., przestraszyć ś., przerazić ś., zatrwożyć ś.

Przelęknienie (się), Przelęknięcie (się), przerażenie, strach, bojaźń, przestrach, trwoga.

Przelękniony, Przelękły, ten, który ś. przeląkł, pełny lęku, strachem przejęty, przestraszony, strwożony, struchlały.

Przelicytować kogo = dać wyższą cenę, niż on, na licytacji; przen., przewyższyć, prześcignąć.

Przeliczać, dok. Przeliczyć; rachować wszystko, liczyć uważnie, liczyć po raz drugi.

Przeliczyćp. nied. Przeliczać; p. ś., omylić ś. w rachunkach, przerachować ś.; przen., zawieść ś. w swoich przewidywaniach, w swoich nadziejach.

Przeliniec, roślina z gromady paprotników, piórnik.

Przelitwinić, przerobić na Litwina; p. ś., stać ś. Litwinem.

Przelot, przelecenie, przelatywanie; lot przez jakie miejsce: p. ptaków; p. = ciąg; p-em, w p-cie, przysł., przechodząc mimo, przelotnie; w p-y, przysł., na wyścigi, na wyprzódki; na p., przysł., na wylot, wskroś; roślina z rodziny motylkowatych, słone ziele.

Przelotnica, istota przelotna.

Przelotnie, przysł., przelatując, przelotem, mimolotem, nader szybko, dorywczo, zlekka.

Przelotność, szybkość mijania, przechodzenia, dorywczość.

Przelotny, przelatujący, nie przebywający stale w danym miejscu: ptaki p-e; prędko przemijający, krótkotrwały, nietrwały, dorywczy, czasowy: szczęście p-e, znajomość p-a.

Przelśnąć, błysnąć, mignąć w przelocie.

Przelśnić, lśniąc nawskroś przeniknąć, przepełnić, przepoić blaskiem, przestać błyszczeć.