Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 2.djvu/193

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Poinformować, uwiadomić o czym, udzielić wiadomości, wskazówek, nauczyć; p. ś., zebrać wiadomości o kim a. o czym, dowiedzieć ś. czym a. o kim = zasięgnąć informacji, języka.

Poinstygować, podniecić, pobudzić. podburzyć; oskarżyć.

Pointerpelować, zainterpelować wielu.

Pointrygować, porobić intrygi; zaintrygować wielu, zaciekawić.

Poirytować (się), podrażnić (ś.), rozgniewać (ś.), zirytować, wyprowadzić z równowagi.

Poisko, miejsce, gdzie zwierzęta swojskie a. dzikie gaszą zwykle pragnienie, wodopój.

Poiskrzyć, osypać iskrami (światła, rosy i t. p.); p. ś., pobłyszczeć jakby iskrami.

Pojagielloński, ten, który zdarzył ś. a. nastąpił po Jagiellonach.

Pojałowieć, stać ś. jałowemi, niepłodnemi, nieurodzajnemu

Pojarmarczny, Pojamarkowy, przypadający po jarmarku.

Pojaśniać, dok. Pojaśnić; nieco objaśniać, wyjaśniać, informować, udzielać wskazówek.

Pojaśnieć, rozjaśnić ś., stać ś. jaśniejszym; p-ało = pogoda stała ś. jaśniejszą, wypogodziło ś.

Pojaw, pojawienie, zjawienie, zjawisko, przejaw, objaw: oznaka, zapowiedź, przepowiednia.

Pojawiać ś., dok. Pojawić ś.; zjawiać ś., przejawiać ś., jawnie ś. pokazywać; wychodzić na jaw, dawać ś. zauważyć.

Pojawka, roślina z rodziny mirtowatych.

Pojazd, powóz, ekwipaż, kolasa, kocz, faeton..

Pojąć, nied. Pojmować; zrozumieć; wziąć, ująć; p. żonę = ożenić ś.

Pojątrzyć, podrażnić, rozgniewać, poirytować, podjudzić.

Pojechać, udać ś. gdzie wozem lub innym środkiem lokomocyjnym, odjechać; p. wierzchem = na koniu; p. na dół = zsunąć ś.; p. w górę = posunąć ś. do góry.

Pojednaćp. nied. Pojednywać.

Pojednanie, pogodzenie, zgoda; p. ś., pogodzenie ś.

Pojednawca, ten, co godzi, przywodzi do pojednania, pośrednik, medjator; sędzia polubowny, arbiter, kompromisarz.

Pojednawczo, przysł., polubownie, drogą pojednania, godząco, z umiarkowaniem.

Pojednawczy, godzący, zgodny, prowadzący do pojednania, do zgody; skłonny do pojednania, polubowny; sąd p. = polubowny, rozjemczy.

Pojednoczyć, zjednoczyć wiele osób a. przedmiotów.

Pojednywać, dok. Pojednać; godzić zwaśnionych, kłócących ś.; pojednać kogo z Bogiem = udzielić mu rozgrzeszenia (zwłaszcza w godzinie śmierci); p. ś., godzić ś. między sobą, przepraszać ś.; pojednać ś. z Bogiem = wyspowiadać ś., zwłaszcza w przewidywaniu rychłego zgonu.

Pojedynek, walka dwuch przeciwników, rozprawa honorowa: wyzwać na p., przyjąć p., stanąć do p-u; zginąć w p-u = być zabitym; stający do roboty rolnej z jednym koniem; p-iem, w p-kę, przysł., pojedynczo, jeden za drugim, po jednemu.

Pojedynka, strzelba z jedną lufą, jednorurka, nie dubeltówka; dorożka zaprzężona w jednego konia, jednokonka.

Pojedynkować ś., bić ś., potykać ś. w pojedynku, odbywać pojedynek.

Pojedynkowicz, Pojedynkarz, lubiący pojedynkować ś., pojedynkujący ś. często; bijący ś. doskonale w pojedynkach.

Pojedyńczo, przysł. po jednemu, sam jeden, samemu.