Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/958

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

płytkie miejsce w jeziorze, w rzece, w morzu u brzegów; ława piaszczysta w morzu, niekiedy dość obszerna, którą wiatr dla lekkości piasku czasem unosi na ląd, tworząc wydmy; pochyły brzeg grobli.

Odmiana, przemienianie ś. na coś innego, przekształcenie ś., przechodzenie, przeistoczenie ś.; zmiana, przemiana kolejna, kolej; znak odmienny, plama, pręga odmiennego koloru; koń bez o-y = jednostajnej maści; o-y księżyca = pełnia, pierwsza kwadra, nów, ostatnia kwadra (4 fig.); ma ś. na o-nę = na zmianę pogody; w gram., zmienianie zakończeń wyrazów: imion (deklinacja) i czasowników (konjugacja); fleksja; w naukach przyrodniczych: poddział gatunku według pewnych cech drugorzędnych.

Odmianka, tekst odmienny, pewna zmiana w odpisie a. wydaniu tekstu zasadniczego, warjant.

Odmiatać, forma dok. Odmieść; zmiataniem, wymiataniem usuwać, odgarniać, zmiatać na bok przen., odrzucać, odtrącać, odpychać.

Odmieniać, forma dok. Odmienić; zamiast jednej rzeczy brać inną; jedno drugim zastępować; przemieniać, zamieniać, zmieniać; inaczej przerabiać, przekształcać, przeinaczać, poprawiać; w gram., wyrażać różne względy wyrazów przez stosowną zmianę zakończeń; o. stan = wstąpić w związek małżeński; o. ś., zmieniać ś., ulegać zmianie, przemieniać ś., przybierać inną postać; przeobrażać ś., przeistaczać ś., obracać ś. w co, przeobrażać ś. w co; w gram., ulegać odmianom gramatycznym, być zdolnym do odmian gramatycznych.

Odmieniec, dziecko niedorozwinięte, głuptak, kretyn; ten, który zmienia łatwo przekonanie swoje; odszczepieniec, renegat, cudzoziemiec; w lm., gatunek wodorostu, zwanego inaczej: chrześcica strzępiasta; zwierzę ziemnowodne z rzędu nagoskórnych, skrzelonośnych, proteusz (fig.).

Odmienny, nie ten sam, inny, różny; sobie właściwy; mający odmiany (część mowy o-a); nietrwały, niestały, zmienny, niestateczny; stan o. = u kobiety ciężarność, brzemienność.

Odmierzać, forma dok. Odmierzyć; odbywać mierzenie, wymierzać, odznaczać miarę; przen., nawzajem wymierzać, oddawać nawzajem, odwetowywać, wywzajemniać ś.; jaką miarką mierzysz, taką ci o-ą = jakim jesteś dla innych, takim i inni będą dla ciebie.

Odmieszkać, wymieszkać gdzie przez pewien czas oznaczony; odebrać swoją należność mieszkaniem, wziąć mieszkanie zamiast należności.

Odmieśćp. nied. Odmiatać.

Odmiękać, forma dok. Odmięknąć; stawać ś. miękkim, szczególnie przez namoczenie; przez leżenie namiękać należycie, rozmiękać.

Odmiękczać, forma dok. Odmiękczyć; czynić co miękkim, zmiękczać, moczyć w płynie dla uczynienia miękkim.

Odmigęba, człowiek, mający wielkie wargi; człowiek nadęty, nieprzystępny, pyszałek.

Odmleć, mlewo odbyć, ukończyć; zemleć nawzajem; mieleniem dług pokwitować; o. pewną ilość = namleć.

Odmładzać się, Odmładniać, forma dok. Odmłodzić, Odmłodnić; czynić nanowo młodym a. młodszym, młodość wracać; przen., od-