Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/848

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Nazwa, miano, imię, nazwisko osoby, nazwanie jakiej rzeczy.

Nazwać, forma nied. Nazywać; oznaczyć co jakim wyrazem, aby wiedzieć, co to jest, określić, oznaczyć imieniem, nadać imię, ochrzcić; nadać miano, przezwisko, przezwać; mieć za kogo, za co; n. ś., powiedzieć, kim ś. jest; przybrać miano, przezwać się.

Nazwisko, nazwa, miano, nazwanie, imię, imię własne wspólne całej rodzinie, które dzieci biorą po ojcu, a żona po mężu; wyraz, termin.

Nazwozbiór, zbiór nazwisk, nazw przedmiotów używanych w jakiej specjalności, terminologja, nomenklatura.

Nazywać, forma nied. od Nazwać; wymieniać nazwę przedmiotu, imię a. nazwisko; n. rzeczy po imieniu = wprost, nie obwijając w bawełnę; n. ś., mieć nazwę, mieć imię, tytułować ś., mienić ś., mianować ś.; co ś. n-a = w całym znaczeniu tego wyrazu.

Nażartować się, wypowiedzieć dużo żartów, naśmiać ś. z kogo.

Na żarty, nie naprawdę, dla żartu, udając.

Nażarty, ten, który ś. nażarł, najedzony, naćpany.

Nażerać się, dok. Nażreć ś., najadać ś., objadać ś., nasycać ś. obficie, aż do przesytu, napychać ś.

Nażyć się, długo żyć, zmęczyć ś. życiem; dużo doświadczyć.

NB., skr. Notabene.

Nearktyczny, dotyczący krajów strefy umiarkowanej i zimnej w Ameryce północnej.

Nebularny, łć., tyczący ś. mgławic; teorja n-a = podług której wszystkie ciała niebieskie (gwiazdy, planety, komety i in.) powstały z mgławic.

Nefalizm, gr., zupełne wstrzymanie ś. od napojów wyskokowych.

Nefelin, gr., minerał z gromady sylikoidów barwy białej i szarej.

Nefelja, gr., plamka mglista na rogówce oka; obłoczkowaty kłaczek w urynie; plamka biała na paznogciu; roślina australijska, której owoc jest jadalny.

Nefralgja, gr., ból nerek, kolka nerkowa.

Nefryt, gr., nerkowiec, minerał złożony z krzemionki, wapna, magnezji i tlenku żelaza; w epoce kamiennej wyrabiano z niego siekiery, młoty i t. p.; siekiernik.

Negacja, łć., przeczenie, zaprzeczenie.

Negatyw, łć., (w fotografji) pierwotny obraz fotograficzny na kliszy, w którym części jasne przedmiotu są ciemne i odwrotnie (fig.).

Negatywa, łć., przy głosowaniu: głos odmowny a. przeczący; czarna gałka, wrzucona do urny, jako wyraz takiegoż głosu.

Negatywizm, łć., przeczenie tym zasadom, które powszechnie bywają uznawane za prawdziwe (w religji a. moralności, w nauce a. sztuce); filozofja przeczenia.

Negatywnie, łć., przecząco, odmownie.

Negatywny, łć., ujemny, zaprzeczający, przeciwstawny, odmowny; obraz n. = obraz, w którym części jasne są ciemnemi, a ciemne jasnemi; n-a zmiana linji brzegowej = spowodowana przez ustąpienie morza.

Negliż, fr., ubranie domowe ranne a. nocne.

Negliżyk, fr., damski czepeczek domowy (f.).

Negliżować, fr., zaniedbywać, nie zważać na kogo, na co; n. ś., zaniedbywać ś., rozbierać ś. aż do negliżu.