Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/834

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

niu, bransoleta, manela; część ubioru, przypadająca na ramiona; część zbroi, osłaniająca ramiona (fig.).

Narastać, przez rośnięcie przybywać, powiększać ś.

Naraszczać, forma dok. Narościć; przyczynić ś., aby coś rosło, pobudzić; narobić pretensji — p. Rościć.

Naraz, przysł., odrazu, nagle, raptem, niespodzianie, wtym; ni stąd, ni zowąd.

Narazić, forma nied. Narażać; uderzając na wielu, pobić ich, porazić; naruszyć, nadwątlić, nadwerężyć (naraził ręki, nogi); n. na co = wystawić na wielką przykrość, na niebezpieczeństwo (n. życie); n. kogo sobie = obrazić go, rozgniewać, zrobić go względem siebie niechętnym; n. ś. = wystawić ś. na coś nieprzyjemnego; n. ś. na obmowę, na wstyd; n. ś. komu = obrazić, rozgniewać kogo.

Narażaćp. Narazić.

Narciarstwo, sztuka i sport ślizgania ś. po śniegu na nartach.

Narciarz, łyżwiarz, biegający na nartach (forma ż. Narciarka).

Narcyz, gr., roślina z rodziny amarylkowatych (fig.).

Nard, Spikanard, łć., pachnidła, olejki aromatyczne, wyrabiane przez starożytnych.

Nareszcie, przysł., wkońcu, nakoniec; zresztą, ostatecznie.

Naręcze, ta ilość czego, którą można unieść w ręku (n. drew).

Naręczny koń = idący z prawej strony dyszla a. jeźdźca.

Nargile, pers., przyrząd do palenia tytuniu, w którym dym przechodzi przez flaszkę z wodą, używany w Turcji (fig.).

Narkotyczny, gr., mający własności odurzające, usypiające (środek n.).

Narkotyk, gr., środek odurzający, usypiający.

Narkotyzować, łć., odurzać narkotykiem; rozdrażniać nerwy narkotykiem; wprowadzać w stan snu za pomocą narkotyku.

Narkoza, gr., odurzenie, znieczulenie chorobliwe, lub spowodowane działaniem narkotyków.

Narobić, wiele czego zrobić; być przyczyną czego, spowodować; n. hałasu, n. biedy, n. długów = być dużo winnym; n. czego komu = narazić kogo na co, ściągnąć co na kogo (n. nieprzyjemności, kłopotu); n. ś., zmęczyć ś. robotą, napracować ś.

Narocznik, (w dawnej Polsce) osadnik zależny od grodu i miejsca osiadłości.

Narodowiec, ziomek, rodak; zwolennik kierunku narodowego w polityce, nacjonalista, nacjonał.

Narodowo-liberalny, mający dążności narodowe i postępowe zarazem, liberalny.

Narodowościowy, odnoszący ś. do narodowości.

Narodowość, cechy właściwe jakiemu narodowi, różniące go od innych narodów; ogół ludzi, należących do jednego narodu, odrębność narodowa.

Narodowy, do pewnego narodu należący (wojsko n-e, straż n-a), pewnemu narodowi właściwy (język n., poezja n-a); cechujący jaki naród; przez naród urządzany (uroczystości n-e); zgromadzenie n-e = złożone z przedstawicieli, wybranych przez naród, parlament.

Narodzenie, wydanie na świat potomstwa; przyjście na świat (rok 1913 od narodzenia Chrystusa = od przyjścia na świat Chr. Pana); Boże N. = święto, obchodzone dnia 25 grudnia na cześć przyjścia na świat Chrystusa Pana; N. Najśw. Marji Panny = takież święto obchodzone dnia 8 września i t. d.