Przejdź do zawartości

Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/814

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Nadchodzić, przybywać, zbliżać się, następować po sobie.

Nadciągnąć, nadejść, przybyć.

Nadczłowiek (w lm. Nadludzie), człowiek, subtelnością duszy przenoszący zwykłą miarę ludzką, stawiający siebie wyżej ponad obowiązki ludzkie i moralność powszechną (przekład terminu Nietzschego Uebermensch).

Nadczułość, nadmierna drażliwość, pobudliwość nerwów na bodźce zewnętrzne, przeczulenie pewnego zmysłu (np. wzroku, słuchu, dotyku); przesadna wrażliwość na błahe podniety, małostkowość, sentymentalizm.

Naddać, forma nied. Naddawać, dać więcej, przydać, dodać, przyczynić; n. piętro = dobudować.

Naddatek, danie czego nad miarę, nad oznaczoną ilość, nad oznaczoną cenę na cel społeczny a. dobroczynny; dopłata.

Naddawać, dawać więcej, dodawać jeszcze, dokładać.

Naddnieprzański, znajdujący ś. nad rzeką Dnieprem.

Naddniestrzański, położony nad rzeką Dniestrem.

Naddrożny, stojący nad drogą a. przy drodze.

Nadep. Nad.

Nadebrać (forma nied. Nadbierać); wziąć, ująć pewną, niewielką ilość czego; wziąć więcej, niż się należy, wziąć nadto.

Nadecznik, rodzaj gąbki słodkowodnej (fig.).

Nadedrzeć, forma niedok. Naddzierać; trochę rozedrzeć a. odedrzeć; n. ś., trochę ś. rozedrzeć.

Nadejść, forma nied. Nadchodzić; przyjść, przybyć w danej chwili, zbliżyć ś.; n. po czym, za czym = nastąpić.

Nadeptać, Nadepnąć, przycisnąć nogą, nastąpić na co; n. ś., zmęczyć ś. deptaniem, chodzeniem; nabiegać ś. około jakiej trudnej sprawy.

Nader, bardzo, niezmiernie.

Naderspan, Nadirspan, węgier., wielki pan węgierski.

Naderwać, forma nied. Nadrywać; trochę rozerwać; zadając komu ciężką pracę, przyprowadzić go do choroby; stracić część majątku, stracić siły, zdrowie wskutek ciężkiej pracy.

Nadeschły, który trochę wysechł, niezupełnie wyschły.

Nadesłać, forma nied. Nadsyłać; przysłać co.

Nadeszły, ten, który nadszedł, nowoprzybyły.

Nadewszystko, najbardziej, najgłówniej, przedewszystkiem.

Nadęty, wypełniony wskutek wpuszczenia powietrza, gazu; w medyc., nabrzmiały, ociekły; dumny, pyszny, zarozumiały; gniewny, wymuszony, przesadny (styl n.).

Nadgarstek, w anat.y kostki pomiędzy kośćmi przedramienia a dłonią, napięstek (fig.).

Nadglądać, doglądać, dozorować.

Nadgłówekp. Nagłówek.

Nadgniły, trochę zgniły, nadpsuty.

Nadgniotekp. Nagniotek.

Nadgraniczny, położony nad granicą, pograniczny.

Nadgrobekp. Nagrobek.

Nadgrobowy, znajdujący ś. nad grobem; zgrzybiały, blizki śmierci.

Nadgrodzićp. Nagrodzić.

Nadinspektor, starszy inspektor.

Nadintendent, naczelny intendent.

Nadinżynier, starszy inżynier.

Nadir, arab., punkt najniższy sfery niebieskiej przeciwległy zenitowi, to jest punktowi najwyższemu.