Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/785

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Monista, gr., zwolennik monizmu.

Monistyczny, gr., pojęty w duchu monizmu.

Monitor, łć., napominający (stąd tytuł czasopisma); dawniej: bat jako kara (m. boćkowski); pancernik bez masztów, mało wystający nad wodą, opatrzony w silną wieżę stalową, mieszczącą 2 ciężkie działa; nazwa pisma, które wychodziło u nas w XVIII w.

Monitorjum, łć., pismo napominające.

Monitować, łć., napominać, przypominać, strofować, robić uwagi co do niewłaściwego postępowania.

Monitum, Monit, łć., napomnienie, przestroga; zarzut.

Monizm, gr., pogląd, który w przeciwieństwie do dualizmu uznaje jedną tylko zasadę istności wszechbytu, czy to materjalną (materjalizm), czy to duchową (spirytualizm); nauka o jednym bycie.

Mono- gr., w wyrazach złożonych znaczy: jedno-.

Monochromatyczne gr., światło = światło, składające ś. z promieni jednej tylko barwy.

Monochromja, gr., jednobarwność; malowidło jednobarwne na tle tej samej barwy.

Monocykl, gr., welocyped o jednym kole (fig.).

Monodja, gr., śpiew jednogłosowy; monolog wierszowany.

Monodram, Monodramat, gr., dramat, w którym występuje jedna osoba.

Monodromiczny, gr., jednopostaciowy, jednowartościowy.

Monodromja, gr., jednoznaczność.

Monoepigraficzne gr., monety, monety, mające tylko same napisy bez portretów i innych ozdób.

Monofiletyczny, gr., jednego pochodzenia; m-a teorja — p. Monofiletyzm.

Monofiletyzm, gr., teorja, wyprowadzająca wszystkie jestestwa organiczne od jednego organizmu pierwotnego; teorja, wyprowadzająca cały gatunek od jednej pary przodków, monogienizm.

Monogam, gr., jednożeniec.

Monogamiczny, gr., mający jedną żonę; m-a = mająca jednego męża; rośliny m-e = jednopłciowe.

Monogamja, gr., jednożeństwo, małżeństwo jednego mężczyzny z jedną kobietą, w przeciwieństwie do dwużeństwa, wielożeństwa.

Monogienizm, gr., teorja jednoplemienności, według której ród ludzki pochodzi od jednej pary osobników.

Monoginja, gr., w bot., słupek kwiatowy z jednym znamieniem; p. Monogamja.

Monogonja, gr., mnożenie się bezpłciowe.

Monograf, Monografista, gr., autor monografji.

Monografja, gr., utwór literacki, który zawiera wyczerpujące opracowanie jednego działu jakiejś nauki, jednego faktu lub okresu historycznego, dziejów jednego rodu, osoby, miejscowości i t. d.

Monogram, gr., figura, ułożona z artystycznie powiązanych ze sobą początkowych liter imienia i nazwiska.

Monokl, fr., szkiełko oprawne, noszone na jednym oku, ćwikier, gukier (fig.).

Monokliniczny, gr., obupłciowy (o kwiatach, zawierających pręciki i słupek); w krystalogr.: jednoskośny, tworzący kryształy o trzech nierównych