Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/616

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Krostowaty, pokryty krostami, pełen krost.

Krośnap. Krosna.

Krośniak, płótno z przędzy bielonej.

Krośniarz, handlujący szkłem, które nosi w krosnach na plecach.

Krotal, gr., dawny grecki instrument perkusyjny.

Krotny, w połączeniu z liczebnikiem = razowy: dwukrotny, czterokrotny, stokrotny.

Krotochwila, widowisko; zabawa, uciecha, rozrywka; figiel, żart; krótki i wesoły utwór sceniczny.

Krotochwilny, Krotofilny, wesoły, żartobliwy, zabawny, ucieszny.

Kroton a. Krocień, gr., roślina z rodziny wilczomleczowatych.

Krotonowy, gr., przym. od Kroton; k. olejek = olejek, mocno drażniący skórę, mocno czyszczący, robiony z nasienia krotonu.

Krowa, samica byka (f.), żubra, łosia; przen., kobieta duża, ciężka i głupia; k. morska = zwierzę ssące z rzędu syren (fig.) (zdr. Krówka).

Krowi, przym. od Krowa.

Krowianka, ospa krowia; służąca do szczepienia ospy ochronnej.

Krowiarz (forma ż. Krowiarka); pasterz krów; trzymający krowy dla sprzedaży mleka, mleczarz; wagon kolejowy do przewożenia bydła.

Krowieniec, gnój krowi, bydlęcy.

Krowienta, aktor a. aktorka bardzo małych zdobności, aktor początkujący.

Krowina, mięso krowy; nędzna, licha krowa.

Króbka, rodzaj koszyka z łyka a. kory do zbierania jagód; przegródka w szufladzie, w kaszcie.

Krócej, st. wyż. od Krótko.

Krócica, mały pistolet kieszonkowy a. mała strzelba (fig.).

Krócić, robić krótszym, skracać; przen., hamować, powściągać, poskramiać.

Króciuchny, Króciutki, Króciuteńki, Króciusieńki, zdr. od Krótki; bardzo krótki.

Krój (-oju), kształt, który nadajemy ubraniu, forma, podług której jest ono skrajane; przen., postać, sposób, wzór; jednego k-ju, podobni do siebie; k. a. trzósło, nóż u pługa, krający skibę pionowo.

Król, monarcha, panujący, najwyższy władca w państwie; k. malowany = monarcha bez władzy; przen., przodujący, najpierwszy wśród innych (k. poetów); mój k-u = mój kochany, mój drogi; ten, co otrzymał pierwszeństwo w jakimś obrzędzie a. zabawie (k. kurkowy), k. migdałowy); figura w kartach; figura w szachach; najwyższy z 9 kręgli; święto Trzech Króli = dzień 6 Stycznia, Epifanja — p. Królik.

Królestwo, kraj, państwo, rządzone przez króla; władza, godność królewska; zbiór, król z królową; K. niebieskie, K. Boże = raj, niebo; dziedzina, miejsce pobytu a. działania; w biol., skupienie zwierząt a. roślin, państwo (k. zwierzęce, roślinne).

Królewiak, mieszkaniec Królestwa Polskiego.

Królewiątko, Królewię, dziecko królewskie, potomek królewski; przezwisko dawane niegdyś na kresach ukraińskich możnowładcom i rządcom tamtejszym.

Królewicz, syn króla.

Królewiczostwo, królewicz z żoną; godność królewicza.

Królewna, córka króla; moja k-o! = wyraz pieszczotliwy.