Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/531

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została przepisana.

Katolicki, gr., powszechny, dotyczący wyznania chrześcijańskiego, którego głową jest papież; przen., sumienny, uczciwy (miara k-a); miłosierny, litościwy, szlachetny; sklep k. = nie żydowski.

Katolicyzm, gr., wiara powszechna, wyznanie rzymsko-katolickie i jego zasady.

Katoliczeć, gr., stawać się katolikiem.

Katoliczyć, gr., nawracać na katolicyzm.

Katolik, gr., wyznawca katolicyzmu; ksiądz k. = nauczyciel religji katolickiej w dawnych szkołach zakonnych.

Katolikos, gr., patrjarcha kościoła ormiańskiego.

Katologja, łć., historja naturalna kotów.

Katon, łć., surowy sędzia obyczajów (od nazwiska rzyms. Cato); człowiek surowych zasad, nieskazitelny.

Katoństwo, łć., przymioty, cechujące Katona, surowość zasad.

Katoptromancja, gr., wróżenie ze zwierciadeł.

Katoptryka, gr., część optyki: nauka o odbijaniu się promieni światła; nauka o zwierciadłach płaskich i krzywych.

Katorga, gr., ciężkie roboty w kopalniach, wykonywane przez zesłanych za karę przen., ciężka, męcząca praca, z przykrością wykonywana.

Katorżnik, gr., (forma ż. Katorżniczka), więzień, skazaniec, pracujący w katorgach.

Katować, być katem, bić, męczyć, znęcać się nad kim.

Katownia, miejsce, gdzie katują, męczą; przen.p. Katusza.

Katowski, przym. od Kat; okrutny.

Katusza a. Katownia, męczarnie, tortury; przen., męka moralna, udręczenie.

Katylinarna egzystencja, życie człowieka niepewnych zajęć, wichrzyciela, łowiącego ryby w mętnej wodzie.

Kaucja, łć., zabezpieczenie, suma, składana jako rękojmia dotrzymania umowy i stanowiąca odszkodowania w razie niedopełnienia zobowiązań, gwarancja.

Kaucjonować, fr., składać kaucję, gwarantować.

Kaucjonowany, łć., gwarantujący swą kaucją, złożoną jako zapewnienie, opierający swoją solidność na złożeniu kaucji.

Kauczuk, nm., stężały sok mleczny, wypływający z nacięć drzewa kauczukowego (fig.), zw. gumą elastyczną; k. rogowy — p. Ebonit; k. wulkanizowany = zmieszany z kwiatem siarczanym; k. kopalny = elateryt; k. sztuczny = materjał sprężysty, błonkowaty, otrzymywany przez działanie silnych kwasów na niektóre tłuszcze.

Kaudyńskie jarzmo, konieczność poddania ś. ciężkiemu upokorzeniu.

Kauryn, błg., giaur, niewierny, nazwa dawana chrześcijanom przez mahometan.

Kaustyczny, gr., palący, żrący, gryzący; k-ne linje = powstałe z przecięcia ś. promieni światła w soczewce lub zwierciedle; linje ogniskowe.

Kaustyk, gr., środek gryzący, kaustyczny.

Kauter, Kauterjum, gr., narzędzie a. środek, służący do przyżegania.

Kauteryzacja, łć., przypiekanie chorej części ciała środkami palącemi, przyżeganie.

Kauza, łć., sprawa, proces

Kauzalny, Kauzalistyczny, łć., przyczynowy.