Strona:M. Arcta słownik ilustrowany języka polskiego - Tom 1.djvu/528

Z Wikiźródeł, wolnej biblioteki
Ta strona została skorygowana.

Kaszlać, Kaszleć, Kasłać, dok. Kaszlnąć; mieć kaszel.

Kaszlisko, zgrub. silny, męczący kaszel.

Kaszmir, Kaszemir, ukośnie tkana cienka tkanina wełniana.

Kaszné, fr., szeroki szal, okrywający szyję, usta i nos, chroniący od wpływu zimna.

Kaszta, nm., w druk. szuflada z przegródkami na czcionki (fig.); w górn. podpory, podtrzymujące opróżnione miejsca kopalni.

Kasztan, Kasztanowiec, łć., drzewo z rodziny kasztanowatych (fig.); k. chiński — p. Drzewipest; k. słodki a. jadalny — p. Kasztanowiec; k. wodny — p. Kotewka; k-y ziemne = Cibora jadalna, owoc tej rośliny; kolor kasztanowy, maść kasztanowa; koń a. pies maści kasztanowatej; pog. mieszczanin, łyk, żyd; buch k. do wody! = śmiało! nie wahaj ś.! zool., k. francuz, prusak, persak; owad prostoskrzydły, biegający.

Kasztanowaty, łć., barwy kasztanów (o włosach), cisawy, gniady (o maści konia).

Kasztanek, ć.ł, zdr. od Kasztan; futerko: baranki gładkie (niekędzierzawe); koń maści kasztanowatej.

Kasztanowiec, łć., drzewo z rodziny miseczkowych, rodzące owoce jadalne (fig.) — p. Kasztan.

Kasztelp. Kastel.

Kasztelan, łć., pierwotnie: zarządzający kasztelem; później: wysoki urzędnik w dawnej Polsce, zasiadający w senacie po wojewodzie.

Kasztelanic, łć., syn kasztelana.

Kasztelanja, łć., urząd, godność, władza kasztelana.

Kasztelański, łć., przym. od Kasztelan; miód k. = gatunek wyborowego miodu do picia.

Kasztować, nm., podpierać stropy słupami drewnianemi.

Kaszubszczyzna, kraj Kaszubów; właściwości mowy i obyczajów Kaszubów.

Kat, wykonawca wyroków śmierci, piętnowania i in.; mistrz; oprawca, siepacz; okrutnik, tyran; licho, kaduk, djabeł; stoi, jak k. nad dobrą duszą = stoi nieodstępnie; idź do k-a = idź precz!; niech go kaci wezmą! = niech go licho porwie!; k. mi po tym! = nic mi z tego!; daj go k-u! do stu k-ów! = co u k-a! = co u licha; tam do k-a = licho nadało! k. ci kazał! = kto ci kazał? za katy = djabelnie, kaducznie.

Katadjoptryka, gr., powiększanie i pozorne zbliżanie przedmiotów za pomocą lunety.

Katafalk, wł., drewniane podwyższenie ze stopniami, przykryte suknem i z ozdobami, na którym ustawiają trumnę ze zwłokami (fig.).

Katafora, gr., chorobliwa śpiączka, letarg.

Katagon, fr.p. Katogan.

Katakaustyczna gr., linja, linja ogniskowa powstała z odbicia ś. od zwierciadła.

Kataklizm, gr., gwałtowny przewrót w przyrodzie; przen., przewrót wielkiej doniosłości, klęska społeczna; wielkie nieszczęście.

Katakumby, Katakomby, gr., dawniej cmentarze podziemne, gdzie dla modlitwy gromadzili ś. pierwsi chrześcijanie; dziś krypty pod kościołami lub gmachy